Ev Hanımlarında Facebook Bağımlılığı: Kullanım Amaçları ve Demografik Özelliklere Göre İncelenmesi

Abstract

Araştırmanın amacı ev hanımlarının Facebook (FB) sosyal ağına yönelik bağımlılık düzeylerinin ve kullanım amaçlarının incelenmesidir. Araştırmanın evrenini FB kullanan ev hanımları oluşturmakla birlikte, çalışma grubu kolayda örnekleme yöntemi ile seçilen 990 ev hanımından oluşmaktadır. Ev hanımlarının FB bağımlılık düzeylerinin değerlendirilmesi amacıyla, Tutgun-Ünal ve Deniz (2015) tarafından geliştirilen, 41 ifade ve 4 boyuttan oluşan Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği (SMBÖ) kullanılmıştır. FB kullanım amaçlarının belirlenmesi için ise bu çalışma kapsamında geliştirilen FB Kullanım Amaçları Ölçeğinin Açıklayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizleri sonucunda 14 ifade ve 2 boyuttan (“sosyalleşme ve paylaşım yapma”, ve “bilgi ve haber alma”) oluştuğu saptanmıştır. FB kullanım amaçları incelendiğinde, ev hanımlarının ağırlıklı olarak “haberleri veya güncel olayları takip etmek” (Ort= 3.10, ss=1.12) ve “arkadaşlarımdan haber almak” (Ort= 3.06, ss=1.15) amacıyla kullandıkları ortaya çıkmıştır. Bağımlılık düzeyleri incelendiğinde, araştırmaya katılan ev hanımlarının %38,7’si (n=383) bağımlı değilken; yarısından fazlasının (n=607) farklı düzeylerde bağımlı oldukları; %15,6’sının (n=154) az bağımlı, %26,4’ünün (n=261) orta düzey bağımlı, %12,6’sının (n=125) yüksek düzey bağımlı ve %6,8’inin (n=67) çok yüksek düzey bağımlı olduğu ortaya çıkmıştır. MANOVA test sonuçlarına göre, ev hanımlarının bağımlılık düzeyi arttıkça, meşguliyet, duygu durum düzenleme, tekrarlama ve çatışma boyutlarına ait ortalama puanların anlamlı bir şekilde arttığı ve “sosyalleşme ve paylaşım yapma” amacıyla ve “bilgi ve haber alma” amacıyla FB’yi daha sık kullandıkları ortaya çıkmıştır. FB bağımlılık düzeyinin demografik özelliklere göre farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmek amacıyla yapılan ki-kare test sonuçlarına göre, FB bağımlılık düzeyinin gelir düzeyi, medeni durum ve yaşa göre anlamlı farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir.