Macera Rekreasyonunda Heyecan Arayışı ve Serbest Zaman Doyumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Çok Hafif Hava Araçları (ÇHHA) Pilot Örneği

Abstract

Bu araştırmanın amacı, maceraya dayalı hava sporlarından olan Yamaç Paraşütü, Yelken Kanat, Planör gibi Çok Hafif Hava Araçlarını (ÇHHA) kullanan pilotların heyecan arama düzeylerinin belirlenmesi ve serbest zaman doyumu ile arasındaki ilişkisinin incelenmesidir. Araştırmanın evrenini Türkiye’ de ÇHHA pilotluğuyla ilgilenen bireyler oluşturmaktadır. Örneklem grubunu ise yaşları 18 ila 67 yaş arası değişkenlik gösteren 118 kadın, 488 erkek katılımcı olmak üzere toplam 606 ÇHHA pilotu oluşturmaktadır. Katılımcılar hava sporları ile ilgili THK onaylı kuruluşlar, üniversite kulüpleri, özel eğitim veren okullar, hava sporları ile ilgili forum, blog ve internet üzerinden oluşturulan gruplara kayıtlı üyeler arasından olasılıklı örnekleme tekniklerinden basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Araştırmada veri toplama araçları olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu ve Zuckerman (1994) tarafından geliştirilen Heyecan Arama Ölçeği (HAÖ) ile Beard ve Ragheb (1980) tarafından geliştirilen Serbest Zaman Doyum Ölçeği (SZDÖ) kullanılmıştır. Veri analizinde öncelikle tanımlayıcı istatistik ve frekans analizleri yapılmıştır. “Levene” değerleri incelenerek varyansların homojenliği doğrulanmış daha sonra “bağımsız örneklem t testi” ve “tek yönlü varyans analizi” (ANOVA) uygulanmıştır. “Doğrusal regresyon analizi” ile ölçekler arasındaki etki test edilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, pilotların heyecan arama düzeyleri ve serbest zaman doyumlarına bağlı olarak cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim durumu ve gelir seviyesi değişkenlerinde anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Doğrusal regresyon analizi sonucunda heyecan aramanın (β=.12, t=3.24, p=.00) serbest zaman doyumunu olumlu yönde etkilediği sonucuna varılmıştır.