Affiliation:
1. YOZGAT BOZOK ÜNİVERSİTESİ
2. ERZİNCAN BİNALİ YILDIRIM ÜNİVERSİTESİ
3. ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ
4. BOLU ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Çalışmanın amacı; adölesan sporcuların beslenme ve egzersiz davranışlarının incelenmesidir. Çalışmaya farklı spor branşlarında aktif spor yapan, yaş ortalaması 12,9±0,8 yıl olan toplam 607 sporcu (482 erkek, 125 kadın) katılmıştır. Veriler, katılımcıların demografik özelliklerini içeren anket formu ve “Beslenme ve Egzersiz Davranış Ölçeği” (BEDÖ) kullanılarak elde edilmiştir. BEDÖ alt boyutlarından elde edilen puan ortalamaları psikolojik/bağımlı yeme davranışı 42,7±6,3, sağlıklı beslenme- egzersiz davranışı 47,2±6,3, sağlıksız beslenme-egzersiz davranışı 51,7±7,2 ve öğün düzeni 25,2±3,9 olarak belirlenmiştir. Psikolojik yeme davranışı ile sağlıklı beslenme-egzersiz davranışı (r=0,608), sağlıksız beslenme-egzersiz davranışı (r=0,606) ve öğün düzeni (r=0,411) arasında pozitif yönde yüksek düzeyde ilişki olduğu belirlenmiştir(p<0.05). Sağlıklı beslenme-egzersiz davranışı ile öğün düzeni (r=0,408) pozitif yönde orta düzeyde; haftalık antrenman günü (r=0,103) ile spor yapılan süre (r=0,201) zayıf düzeyde ve BKİ (r=0,102) ile pozitif yönde zayıf düzeyde ilişkiye sahiptir. Sağlıksız beslenme-egzersiz davranışı ile öğün düzeni (r=0.465) orta düzeyde, spor yapılan süre (r=0,201) ile haftalık antrenman günü (r=0,103) zayıf düzeyde, BKİ (r=0,088) ile zayıf düzeyde ilişkiye sahiptir. Spor branşlarına göre beslenme-egzersiz davranış ölçeği toplam ve alt puanları arasında farklılıklar olduğu (p<0.05) ve bu farklılığın daha çok futbol branşında olduğu belirlenmiştir. Sonuç: BEDÖ alt boyut puanları doğrultusunda adölesan sporcuların yüksek oranda sağlıksız beslenme-egzersiz davranışı ile psikolojik/bağımlı yeme davranışına sahip oldukları, spor branşlarına göre farklılıklar olduğu, yapılan sporun sıklık ve süresinin beslenme ve egzersiz davranışları üzerindeki etkisinin düşük düzeyde olduğu belirlenmiştir. Adölesan sporcuların sağlık ve performans açısından genel ve spor beslenmesi konularında uzman kişilerden eğitim almasının gerekliliği büyük önem taşımaktadır.
Publisher
CBU Beden Egitimi ve Spor Bilimleri Dergisi
Subject
Energy Engineering and Power Technology,Fuel Technology
Reference23 articles.
1. Akan, M. (2018). Adölesanlarda beslenme egzersiz davranışları ile beden kitle indeksi arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
2. Ayaz-Alkaya, S., ve Kulakçı-Altıntaş, H. (2021). Nutrition-exercise behaviors, health literacy level, and related factors in adolescents in Turkey. The Journal of School Health, 91(8), 625–631. https://doi.org/10.1111/josh.13057.
3. Aykut, T., Avcı, P., Kılınçarslan, G. & Bayrakdar, A. (2021). Lise öğrencilerinin beslenme egzersiz davranışlarının belirlenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(4), 33-45. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunibesyo/issue/67477/1026486
4. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. (2008). Eğitimciler için eğitim rehberi, çocuk ve ergen sağlığı modülleri. TC Sağlık Bakanlığı Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğü, Sağlık BakanlığıYayın, (722). Erişim adresi: https://ekutuphane.saglik.gov.tr/Home/GetDocument/199
Desbrow, B. (2021). Youth athlete development and nutrition. Sports Medicine 51(Suppl 1), 3–12. https://doi.org/10.1007/s40279-021-01534-6.
5. Devran, B.S. (2014). Doğu anadolu bölgesinde yaşayan adölesan ve yetişkinlerin beslenme alışkanlıkları ile yeme tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Yüksek lisans tezi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.