Oryantalizm ve oryantalist çeviri çalışmalarının Batı’ ya yansımaları

Abstract

Oryantalizmi ele alındığı bu çalışmada, Doğu ile Batı’nın birbirlerinden çok farklı, birbirlerine karşıt dünyalar olduğu ve Batı’nın kendini üstün ve tek gördüğü bakış açısı üzerinde durularak çalışmanın temel vurgusu, Doğu kavraminin Batı tarafından kurgulanmış bir kavram olduğudur. Doğu bilimi, Şarkiyatçılık, olarak da bilinen Oryantalizm; Yakın ve Uzak Doğu toplum ve kültürleri, dilleri ve halklarının incelendiği Batı kökenli ve Batı merkezli araştırma alanlarının bütünü olarak tanımlanmaktadır. Oryantalizm, Asya ve Kuzey Afrika uygarlıklarına ilişkin, antropoloji, arkeoloji, sosyoloji, iktisat, tarih, yazın ve kültür çalışmaları da dahil olmak üzere hemen her şeyi kapsamaktadır. Alan 13. yüzyılda ortaya çıkmakla birlikte Oryantalizm olarak adlandırılışı 18. yüzyıl itibari ile mümkün olmuştur. Oryantalizm batının öteki olarak gördüğü doğuyu kendi değerlerine yabancılaştırma çabası şeklinde karşımıza çıkmaktadır ve oryantalizmin temelleri İslam dünyası üzerine kurgulanmıştır. Oryantalizm her zaman “öteki” olarak gördükleri Doğu’yu kendi değerlerine yabancılaştırma çabası olarak karşımıza çıkmaktadır. Batı Doğuyu kendi olumsuz ötekisi olarak kabul etmiş ve bu tanımlamadan faydalanarak kendisine olumlu olarak addetmiştir. Tüm bu oluşumları Doğu ile sağladığı iletişim yoluyla ve en önemlisi kültürlerarası bir iletişim aracı olan çeviri yoluyla gerçekleştirilmiştir. Çeviride ideoloji kavramı, çeviri ideolojisini gündeme getirmiştir. Bu anlayış çerçevesinde oluşturulan oryantalizm doğunun keşfidir. Çalışma açısından ele alındığında oryantalizmde, Batı’nın Doğu’yu algılama biçimi ve Doğu’nun ne olmadığı ile ilişkilidir. Doğu’nun kendini Batı algısında yorumlayabilmesi ve kendine Batı’nın bakış açısıyla değerlendirmesi amaçlanmaktadır. Edward W. Said yaptığı çalışmalarla yeni bir paradigmanın oluşumunu ortaya koymuştur; Batının asıl hedefi Doğu üzerinde kendi ideolojik, kültürel, sosyolojik hegemonyasını kurmaktır. Bu çalışma ise bu paradigma oluşumunu incelemektedir.