Türkçede yabancı kelime, ıstılah ve özel isimlerin imlası

Abstract

Türkçede yabancı kelime, ıstılah ve yabancı özel isimlerin yazılışını konu alan bu yazı, yazılı metinlerde yazılmasına ihtiyaç duyulan bu tür kelimelerin Türk yazı sisteminin tercih ettiği sesçil imlaya ve Türkçenin sesletme özelliklerine uygun yazılışları hususunda kılavuzluk etmeyi amaçlamaktadır. Dilin muhafazası hususunda hassasiyet gösterenler her ne kadar yabancı kelimelerin ve ıstılahların kullanılmasına karşı çıksa da bazen ihtiyaçtan (ilmî zaruretler sebebiyle) bazen de şahsî tercihler sebebiyle günümüzde pek çok metinde (yazılı, basılı, görüntülü yayınlarda) -Türkçe Sözlük (TDK 2011) dâhil- bu kelimelere (ıstılah, kişi, yer ve eser isimlerine…) sıkça rastlanmaktadır. Elinizdeki çalışma yazılı metinlerde yazılmasına ihtiyaç duyulan yabancı kelimeler, ıstılahlar ve özel isimlerin yazılmasına dair imla hususiyetleri ile sınırlı tutulmuştur. Herhangi bir kavramın yabancı dildeki karşılığının yerine Türkçesinin tercih edilmesi dilin selameti için elbette en uygun olandır; ancak, dilin söz varlığına yerleşmiş yabancı kelimelerin tarihî yükü (geçmişle bugün arasındaki bağın kopmaması, kelimenin dilde kazandığı farklı anlamlar, yakın anlamlar arasındaki ince farkları göstermek suretiyle dilin ifade gücüne kattığı zenginlik gibi sebepler) göz önünde tutulursa yerleşmiş kelimelerin, yerleştikleri imla ile kullanılmasına devam edilebilir. Bu yazıda ilmî metinlerde, eski metinleri neşretmede alfabe farklılığı sebebiyle aynen aktarılmasına ihtiyaç duyulan yabancı kelimelerin, ıstılahların ve özel isimlerin yazı sisteminde gösterilişine dair ve günümüzde yapılan tercümelerde veya yazılan ilmî yazılarda bu tür kelimelerin imlasına dair teklifler yer almaktadır.