Genel Hatlarıyla Fransız Çeviri Tarihine Yeniden Bakış - Yazınsal Çeviri Ve Çeviri Yaklaşımları

Abstract

Bu çalışmanın amacı, çeviri etkinliklerinin en eski dönemlerden günümüze kadar geçirdiği evreleri genel, tarihsel ve bütünsel bir bakış açısı ile yeni veriler ışığında incelemektir. Bir başka söylemle 20 yıl önce yapılan bir çalışmayı güncellemektir. Özellikle Orta Çağ ve 20. yüzyılı kapsayan sürede, Fransa’ya dair çeviri tarihine yıllar sonra bir kez daha tarihsel açıdan bakmaktır. Çeviribilim alanının gelişimi boyunca çeviri tarihi ve çeviri kuramlarının içi içe geçtiği görülmektedir. Çeviri kuramsal yaklaşımların, çeviri kuramlarının en eski çeviri görüşleri ile gösterdiği benzerlikler araştırmacıların çeviri üzerine düşüncelerin tarihsel bakış açısıyla yapılması gerektiğini dile getirmelerini haklı çıkarmaktadır. Burada Fransız çeviri tarihinde adı geçen ve çeviribilime görece en çok katkıda bulunan isimler, onların çeviri anlayışları ve kuramları ele alınacaktır. Bu bağlamda çok geniş bir düzleme yayılan genel ve Fransız çeviri tarihi kapsamında çeviribilime katkıları söz konusu olduğunda Étienne Dolet, François de Malherbe, Claude Gaspard Bachet de Méziriac, Nicolas Perrot d’Ablancourt, Gaspard de Tende, Pierre-Daniel Huet, Antoine de Rivarol, François-René de Chateaubriand, Jean-Paul Vinay&Jean Darbelnet, Georges Mounin, Jean René Ladmiral, Danica Seleskovitch, Marianne Lederer, Jean Delisle, Antoine Berman, Efim Etkind, Henri Meschonnic, Léon Robel gibi daha pek çok isimle karşılaşmaktayız. Çalışmada, insanlık tarihine eşlik eden çeviri etkinliklerinden Antik dönemin başat eserlerini kapsayan edebiyat çevirilerinden Orta Çağ’daki kutsal çevirilere ve 20. yüzyıldaki makine çevirisine kadar geçen sürede gerek çeviri yapan gerek çeviri üzerine düşünen ve düşüncelerini dile getiren Fransız çevirmen, şair, yazar, düşünür, teolog, filolog, araştırmacı ve kuramcıların çeviriye, edebiyata, şiire, düz yazıya, şiir ve yazın çevirisine bakışları, yöntemleri, çeviri görüşleri, yaklaşımları, kuramları ve alana katkıları ele alınacaktır. Kısaca yüzyıllara göre Fransa’da çeviribilimin gelişimi takip edilecektir.