Şaman mitolojisinde eril ve dişil semboller

Abstract

Mitolojik anlatılar, yazının öncesine dayanan ilk toplumlarda, o toplumun yaşadığı kültürü yansıtan, normlarını şekillendirmek üzere anlatılan, insanlığın dünyadaki var oluşunu kutsal alana atfederek anlatılan hikayelerdir. Mitolojinin ataerkil inanışına geçmeden önce anaerkil bir dünya görüşü ile başlanıldığı bilinmektedir. Bu nedenle şamanlığın din ya da inanç tartışmasından önce anaerkil bir kökene dayandığını söylemek mümkündür. Şamanizm, genellikle kadın ve erkek şamanların eşit şekilde aktif olduğu ve topluluk içinde önemli roller üstlendikleri bir geleneğe sahiptir. Bu nedenle, bazı araştırmacılar Şamanizm’in anaerkil kökenlere dayandığını öne sürmüşlerdir. Şamanizm, genellikle avcı-toplayıcı topluluklarda ortaya çıkmıştır ve bu topluluklarda kadınlar ve erkekler arasında daha eşitlikçi bir toplumsal düzenin olduğu düşünülmektedir. Kadınlar, avcı-toplayıcı topluluklarda genellikle toplumun hayatta kalması için hayati öneme sahip olan gıda toplama işine katkıda bulunmuşlardır. Şamanizmde, kadınlar şaman olarak görev yapmakta ve topluluk içinde önemli bir rol oynamaktadırlar. Kadın şamanlar, ruhsal rehberlik, şifa ve toplumsal dengeyi koruma gibi görevleri üstlenmişlerdir. Bu durum, Şamanizm’in kadınları toplumun ruhsal ve spritüel liderleri olarak gördüğü ve kadınların toplum içinde önemli bir güce sahip olduğu fikrini desteklemektedir. Şamanizm, birçok farklı kültürel ve coğrafi bağlama sahiptir ve farklı topluluklarda farklı biçimlerde gelişmiştir. Bazı topluluklarda kadınlar, şamanlık geleneğinde öndeyken bazılarında ise erkeklerin aha baskın olduğu gözlemlenebilmektedir. Şamanizmin kendini ifade etmee şekillerinden biri sembollerdir. Semboller, bir toplumun ruhsal ve manevi yaşamında önemli bir rol oynarlar. Din, inanç sistemleri ve spiritüel uygulamalar genellikle sembollerle doludur ve bu semboller, inançların ifadesi, ibadetlerin gerçekleştirilmesi ve manevi deneyimlerin yaşanması için kullanılır. Şamanizm, sembollere dayanır çünkü semboller, şamanlar için iletişim araçları, spiritüel rehberler ve ruhsal deneyimlerin ifadesi olarak işlev görür. Tam da bu nedenle Şaman Mitolojisi’nde Eril ve Dişil Semboller adlı çalışmamızda, şaman mitolojisinden yola çıkarak tarihsel süreçte şamanik ritüellerde kullanılan semboller ortaya konularak bu sembollerin eril ve dişil olarak bir karşılaştırması sunulacaktır.