Jonathan Lichtenstein’ın The Pull of Negative Gravity Oyununda Hakikat Sonrasından Hakikate Geçiş

Abstract

Özellikle 2016 senesinde oldukça popülerleşen hakikat sonrası kavramı gündelik hayattan diplomatik ilişkilere kadar birçok alanda etkisini göstermektedir. Her ne kadar son on yıl içinde kullanımı ve incelenmesi oldukça artmış olsa da kavramın yirmi birinci yüzyılın başında da kullanıldığı gözlemlenmektedir. Örneğin 2003 Irak Savaşı sırasında politikacılar ve sıradan halk da bu kavramı kullanmış ve hem savaş yanlısı hem de savaş karşıtı hakikat sonrası söylemler ortaya çıkarmışlardır. Bunun yanında, oyun yazarları da oyunlarında post-truth söylemleri yansıtmış ve tiyatro eserleri aracılığıyla hem mevcut politik söylemlere karşı çıkmışlar hem de kendi söylemlerini aktarmışlardır. Irak Savaşı hakkındaki hakikat sonrası söylemleri irdeleyen bu eserlerden biri de Jonathan Lichtenstein’ın 2004 yılında Edinburgh’daki Traverse Theatre’da sahnelenen ve aynı yıl Nick Hern Books tarafından basılan The Pull of Negative Gravity adlı oyunudur. Oyun, bir ferdini Irak Savaşı’na gönderen Gallerli çiftçi bir ailenin maddi, ailevi ve psikolojik sıkıntılarını anlatmaktadır. Asker Irak’tan dönmeden önce savaş ve askerlik hizmeti tecrübesi hakikat sonrası söylemlerle yüceltilmektedir. Fakat savaştan felçli bir şekilde dönmesinden sonra aile fertleri inkâr edilemez gerçeklerle yüzleşmek zorunda kalırlar ve tüm o olumlu söylemler yerini gerçeklere bırakır. Böylece oyun izleyicisine/okuyucusuna duygu yüklü hakikat sonrası tahayyüllerle, gözle görülür ve nesnel gerçekler aracılığıyla mücadele edilebileceği mesajını iletmektedir. Bu perspektiflerden yola çıkarak, bu makalenin amacı hem Lichtenstein’ın oyununun Irak Savaşı hakkında toplumda oluşan hakikat sonrası söylemleri nasıl gün yüzüne çıkardığını hem de bu söylemlerle mücadele konusunda nasıl bir strateji izlediğini incelemektir.