YAPI-EYLEM ETKİLEŞİMİNDE DİJİTAL SOSYAL AĞLARIN YENİDEN ÜRETİMİ: GİDDENS VE BOURDİEU SOSYOLOJİSİ ÇERÇEVESİNDE DİJİTAL SOSYAL AĞLAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Abstract

Dijital sosyal ağlar, gündelik yaşamda gerçekleşen iletişimsel eylemlerin ve pratiklerin icra edildiği bir sosyalleşme aracıdır. Bireyselleşme ve toplumsallaşma aracı olan dijital sosyal ağlar, sahip olduğu etkileşim ve içerik üretme özellikleriyle dijital bir sosyal yapı olma özelliği taşımaktadır. Bireysel ve kolektif etkileşimlerle işlevselleşen bu ağların oluşumu, genellikle yapısal özellikleri ve toplumsal etkileri çerçevesinde incelenmiştir. Bu noktadan hareketle dijital sosyal ağların yapısı ve oluşumunu yapı-eylem teorileri perspektifinden tartışmak, toplumsal süreçlerin ve sosyal pratiklerin bütüncül bir biçimde anlaşılır kılınmasını sağlayabilmektedir. Bu bağlamda toplumsal eylem ve pratik süreçlerini yapı-eylem düalizmine düşmeden açıklamaya girişen Anthony Giddens’ın yapılaşma teorisi ve Pierre Bourdieu’nün pratik teorisi, içerisinde bulundurdukları benzer kavramsal setlerle yeni toplumsallaşma aracı olan dijital sosyal ağların yapısını ve oluşumunu açıklama potansiyeli taşımaktadır. İlgili alanyazın tarandığında Giddens ve Bourdieu sosyolojisini dijital sosyal ağların oluşum ve yapısını teorik düzlemde inceleyen herhangi bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Çalışmanın amacı, dijital sosyal ağların güce sahip faillerin eylemliliklerinin sonucunda üretilen/yapılandırılan bir yapı/alan olduğunu entegratif sosyal kuram olarak nitelendirilen Giddens’ın yapılaşma ve Bourdieu’nün pratik teorisi bağlamında tartışmak ve ilgili literatürde yeni bir tartışma zemini hazırlamaktır. Çalışma sonucunda dijital sosyal ağların, toplumsal yapıların üretimi ve faillerin istendik sonuçlara ulaşma çabasıyla yeniden üretildiği ortaya konulmuştur.