Lise Öğrencilerinin Holland Kişilik Tipleri İle Mesleki Olgunluk Düzeyleri Arasındaki İlişki

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı lise 11. ve 12. sınıf öğrencilerinin Holland kişilik tipleri ile mesleki olgunluk düzeyleri arasındaki ilişkiyi inceleyerek, bu özellikler üzerinde yaş, cinsiyet, sınıf düzeyi, anne eğitim durumu ve baba eğitim durumu değişkenlerinin ne derece etkili olduğunu belirlemektir. Araştırma betimsel ve ilişkisel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma, 2019- 2020 eğitim öğretim yılı bahar döneminde, Kırşehir il merkezinde yer alan liselerde okuyan öğrenciler ile yapılmıştır. Çalışmaya 140 kız öğrenci ve 160 erkek öğrenci olmak üzere toplam 300 öğrenci katılmıştır. Çalışma grubunun belirlenmesinde uygun durum örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında öğrencilerin mesleki kişilik tiplerinin belirlenmesi için “Holland Mesleki Tercih Envanteri” ve mesleki olgunluk düzeylerinin belirlenmesi için ise “Mesleki Olgunluk Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen veriler mesleki olgunluk ile mesleki kişilik tipleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Analizi (r) ile incelenmiştir. Değişkenlerin, cinsiyet türüne ve sınıf düzeyine göre farklılaşmasını tespit etmek için bağımsız örneklemler t test ve Mann Whitney U Testi; yaşa ve anne-baba eğitim seviyesine göre farklılaşmasını tespit etmek için tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Kruskal Wallis - H Testi kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları; araştırmacı kişilik tipi, sanatçı kişilik tipi, sosyal kişilik tipi, girişimci kişilik tipi ve gerçekçi kişilik tipleri ile öğrencilerin mesleki olgunluk düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olmadığını göstermektedir. Sadece geleneksel kişilik tipi ile mesleki iv olgunluk düzeyi arasında düşük düzeyde negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca Holland’ın mesleki kişilik tiplerinin tamamının (araştırmacı, sanatçı, sosyal, girişimci, geleneksel ve gerçekçi kişilik tipi) birbirleriyle arasında düşük, orta ve yüksek düzeyde olmak üzere pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. En fazla ilişki girişimci kişilik tipi ile geleneksel kişilik tipi arasında (r=0.66) olan ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. En düşük ilişkinin ise, sanatçı kişilik tipi ile geleneksel kişilik tipi arasında (r=0.17) olduğu görülmüştür.