Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Temel Vatandaşlık Değerleri ve Becerileri

Abstract

Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler ders kitaplarında (4-7. sınıflar) vatandaşlık değerlerinin ve becerilerinin sunuluşunu değerlendirmektir. Doküman analizi yöntemi kullanılan araştırmanın veri kaynakları, Türkiye’de okutulan 4-7. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarıdır. Kitaplardaki “Birey ve Toplum”, “Etkin Vatandaşlık” ve “Küresel Bağlantılar” öğrenme alanlarındaki vatandaşlık konularını vatandaşlık değerleri ve becerileri açısından değerlendirmek için Gökçınar (2022) tarafından hazırlanan “Temel Vatandaşlık Değerleri ve Becerileri Çerçevesi” kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları, ders kitaplarında vatandaşlık değerleri arasında en fazla sorumluluk ve özgürlüğe; vatandaşlık becerileri arasında ise en fazla politik ve hukuk okuryazarlıklar ile katılım becerilerine yer verildiği göstermiştir. Beceri ve değerlerin sunuluşunun yanı sıra sınıflara göre dağılımı da değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlar, ders kitaplarının vatandaşlık değerleri ve becerileri konusunda önemli bir içeriği sahip olmasına rağmen bazı ilişkilendirmelerin eksik kaldığına işaret etmektedir. Bu sonuçlara dayalı olarak sosyal bilgiler ders kitaplarının içeriğinin bazı vatandaşlık değerleri ve becerileri açısından geliştirilmesi gerektiği önerilmiştir.