Sınıf Öğretmeni Adaylarının Duygusal Zekâları ile Empati ve Merhamet Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Sınıf Eğitimi Anabilim Dalında öğrenimini sürdüren öğretmen adaylarının duygusal zekâları ile empati ve merhamet düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma süreci nicel araştırma desenlerinden ilişkisel tarama yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini 2022-2023 yılları eğitim-öğretim döneminde İç Anadolu’da yer alan bir devlet üniversitesinde Sınıf Eğitimi Anabilim Dalında öğrenim görmekte olan öğretmen adayları oluşturmaktadır. Evrendeki tüm adaylara ulaşılması nedeniyle ayrıca örneklem tayinine gidilmemiştir. Araştırmanın verileri Duygusal Zekâ Ölçeği, Empati Ölçeği ve Merhamet Ölçeği olmak üzere üç farklı ölçek kullanılarak elde edilmiştir. Veriler çevrim içi ortamda oluşturulan formlar aracılığıyla toplanmıştır. Toplamda 197 öğretmen adayına ulaşılmıştır. Normallik analizi sonucunda parametrik testlerin uygulanması uygun görülmüştür. Buna göre korelasyon, çoklu doğrusal regresyon, bağımsız örneklem t testi ve tek yönlü anova analizleri yapılarak bulgular elde edilmiştir. Duygusal zekâ ölçeğinden alınan puanlarda erkeklerin ortalamasının kadınlardan daha yüksek olduğu; empati ve merhamet ölçeğinden alınan puanlarda ise kadınların ortalamasının erkeklerden yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ölçeklerin tamamında ise cinsiyetler arası anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Duygusal zekâ ölçeğinden alınan puanlarda 2.sınıf düzeyinde öğrenim gören öğretmen adaylarının, empati ölçeğinden alınan puanlarda 3.sınıf düzeyinde öğrenim gören öğretmen adaylarının, merhamet ölçeğinden alınan puanlarda ise 1.sınıf düzeyinde öğrenim gören öğretmen adaylarının diğer sınıf düzeylerindeki öğretmen adaylarına göre daha yüksek bir ortalamaya sahip oldukları görülmüştür. Ölçeklerin tamamında sınıf düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Değişkenler arası ilişkiye bakıldığında Duygusal Zekâ ile Empati ve Merhamet arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Çoklu doğrusal regresyon analizi sonucuna bakıldığında bağımsız değişkenler olan empati ve merhametin, bağımlı değişken duygusal zekâyı anlamlı düzeyde yordadığı saptanmıştır. İlgili ß(beta) değerlerine bakıldığında en güçlü yordayıcı değişkenin Merhamet olduğu görülmektedir. Bunu Empati değişkeni takip etmektedir. Bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkene ilişkin toplam varyansın %18’ini açıkladığı da ortaya konulmuştur.