MOĞOL İSTİLASININ ANADOLU EKONOMİSİNE ETKİLERİ: ANADOLU’DA SELÇUKLU BARIŞI’NI MOĞOL BARIŞI MI ORTADAN KALDIRDI?

Abstract

Moğol istilası dünya tarihinde olduğu gibi Anadolu tarihinde de önemli izler bırakmıştır. Tarihçiler, 13. yüzyılda başlayan Moğol istilasının, özellikle uluslararası ticareti artırıcı etkileri sebebiyle Moğol Barışı’nı ortaya çıkarttığını düşünürler. Öte yandan, Anadolu’da refah seviyesi Bizans’ın son dönemlerinde düşmüşken, Anadolu Selçuklu yöneticilerinin izlediği politikalar sayesinde tekrar yükselmiştir. Moğol istilası öncesinde Anadolu’daki iktisadi gelişim seviyesi bugünkü Suriye ve Irak gibi ülkelerin sınırları içinde kalan bölgelerle eşit, Doğu ve Batı Avrupa’dan ise daha yüksek düzeydeydi. Bu yüzden, Anadolu’da Moğol istilası öncesi dönemi Selçuklu Barışı dönemi olarak adlandırmak mümkündür. Bu araştırmada, Moğol istilasının, Anadolu’da Selçuklu Barışı sırasında ulaşılan iktisadi gelişim seviyesi üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Çalışmanın sonuçları, İlhanlı Devleti’nin Anadolu’yu vergi gelirleri ve servet transferi yoluyla sömürü kaynağı olarak görmesi sebebiyle, Selçuklu Barışı sırasında Anadolu'da sağlanan iktisadi kazanımların Moğol istilasından sonra doğrudan ve dolaylı yollarla ortadan kalktığını ortaya koymaktadır. Bir başka deyişle, Moğol Barışı Selçuklu Barışı’nı ortadan kaldırmıştır.