GÜÇ DENGESİNDEKİ SOĞUK SAVAŞ SONRASI DEĞİŞİMİN ULUSLARARASI HUKUKTAKİ EGEMEN EŞİTLİK DİLİNE YANSIMASI

Abstract

Dilin gücünü kullanan uluslararası hukuk, devlet etkileşimi için bir “lingua gentium” olmuş ve yüzyıllar boyunca da değişen bir dile sahip olmuştur. Uluslararası hukukun dilindeki değişim, uluslararası sistemin güç yapısına bağlı bulunmaktadır. Dünya düzeninin bipolar sisteminin ortadan kalkmasıyla birlikte birbiriyle rekabet eden iki model ortaya çıkmıştır. Bunlardan biri tek kutuplu ve Birleşik Devletlerden proje edilen yapı; diğeri ise çoğulcu Birleşmiş Milletlere dayalı dünya düzeni sistemidir. Bu iki yapı egemenliği kademelendirici söylemini muhatap kitlesine hem tek kutuplu ve Birleşik Devletler’den proje edilen yapının emperyal lisanıyla, hem de görünürde çoğulcu Birleşmiş Milletlere dayalı yapı altında egemenlik lisanı ile yöneltmiştir. Bu yüzden “yoz devlet” etiketi ile ortaya çıkan ve 19’uncu yüzyıl uluslararası toplumunu karakterize eden dışlama mantığı ve söyleminin yanı sıra, “başarısız devlet” söylemi ile bu mantık egemenlik söyleminin içerisine entegre edilmiş ve gelişen süreç içerisinde koruma sorumluluğu ile birlikte egemenlik kavramını yeniden inşa etmeye yönelmiştir. Bu makalede, Soğuk Savaş sonrasında güç dengesinde oluşan bozulma ile birlikte; uluslararası hukuk söyleminin dayandığı inşanın temel unsuru olan devletlerin egemen eşitliğine yönelik söylem değişimi incelenmiştir.