COVID-19 PANDEMİSİ İLE YATIRIMCI RİSK İŞTAHI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Abstract

Dünya Sağlık Örgütü’nün 2020 yılında COVID-19’u pandemi ilan etmesiyle birlikte devam eden süreç küresel ekonomide büyük şokların yaşanmasına sebep oldu. Pandemiyle birlikte küresel tedarik zincirleri ve beraberinde emtia fiyatları ciddi şekilde etkilendi. Emtia fiyatlarındaki yükseliş ülke ekonomileri üzerindeki enflasyonist baskıları artırdı. Enflasyonist baskılar ise firmaların nakit akışlarını dolayısıyla pay senetlerinin fiyatlarını da etkiledi. Bu durumda finansal yatırımcıların risk iştahının etkilemesi kaçınılmazdı. Bu çalışmada COVID-19 pandemisinin finansal piyasalara yansıması olarak kabul gören Bulaşıcı Hastalıklar Endeksi (EMVID) ile Türkiye’deki yatırımcılar için risk iştahı göstergesi olan Risk İştahı Endeksi (RISE) endeksi arasındaki nedensellik ilişkisi araştırılmıştır. İlgili değişkenlerin Ocak 2000 – Eylül 2022 tarihleri arasında haftalık veriler kullanılarak Granger Nedensellik ve Breitung ve Candelon Frekans nedensellik testleri gerçekleştirilmiştir. Granger Nedensellik testi sonuçlarına göre EMVID endeksinden RISE endeksine doğru bir nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Breitung ve Candelon Frekans Nedensellik test sonuçlarına göre ise EMVID endeksinden RISE endeksine doğru hem kalıcı hem de geçici nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.