TÜRKİYE’DE ENFLASYON VE DÖVİZ KURU İLİŞKİSİ: SAKLI EŞBÜTÜNLEŞME YAKLAŞIMI

Abstract

Bu çalışmanın diğer çalışmalardan farkı geleneksel eşbütünleşme testi ile ortaya çıkmayan bir ilişkiyi daha güncel bir teknik olan Saklı Eşbütünleşme testi ile ortaya koymaktır. Bunu yaparken döviz kuru (kur) ile tüketici fiyat endeksi (tüfe) kullanılarak, Türkiye ekonomisine ait 2006:M-2021:M1 dönemi aylık verilerinden yararlanılmaktadır. Serilerin durağanlık derecelerinin belirlenmesi amacıyla geleneksel ADF ile Phillips-Perron durağanlık testlerinin yanında güncel bir teknik olan Fourier ADF durağanlık testi yapılmıştır. Eşbütünleşme ilişkisinin tespiti için geleneksel Engle ve Granger (1987) eşbütünleşme testi ve daha güncel olan Granger ve Yoon (2002) saklı eşbütünleşme testleri uygulanmıştır ve kısa-uzun dönem eşbütünleşme katsayıları tahmin edilmiştir. Bulgular, Engle ve Granger (1987) eşbütünleşme testine göre herhangi bir eşbütünleşme ilişkisinin mevcut olmadığını gösterirken; Granger ve Yoon (2002)’ ye göre ise pozitif bileşenlerine ayrılmış döviz kuru ve TÜFE arasında karşılıklı olarak saklı eşbütünleşme ilişkisinin varlığını ortaya koymuştur. Türkiye için uzun dönemde TÜFE’de meydana gelen %1’lik bir artış döviz kurunu %2.24 artırırken; döviz kurunda meydana gelen %1’lik bir artış ise TÜFE’ de %0.44 artış meydana getirmektedir.