Protection des Biens Culturels dans le Droit Islamique et le Problème de la Démolition des Idoles

Abstract

Kültür varlıklarının korunması hukuku, klasik fıkıh kaynaklarında doğrudan tanzim edilmiş değildir. Ancak bazı fıkıh hükümleri dolaylı olarak kültürel mirasın korunmasına hizmet eder. Bilhassa vakıflar ile gayrimüslim mabetlerine dair hükümler bu kapsamda değerlendirilebilir. Define ve lukata mefhumları ise tam manasıyla kültür varlığı kavramıyla bağdaştırılamaz. Çağdaş İslam hukuku literatüründe kültür varlıklarının tâbi olduğu mülkiyet rejimi ile mal olma vasfı hakkında muhtelif görüşler vardır. Fukaha, genel olarak resim ve heykelleri ancak belli şartlarla mübah kabul eder. Esas tartışma ise putların yıkılmasının lüzumu meselesindedir. İslam hukukçularının ekseriyeti kültür varlığı niteliğindeki heykellerin tahribine karşı çıkarken tahribe ruhsat verenler de vardır. İki taraf da görüşlerini kitap, sünnet, kıyas ve sedd-i zerâi gibi delillere dayandırarak müdafaa eder. Tarafların delilleri, İslam tarihindeki tatbikat da göz önüne alarak değerlendirildiğinde, kültür varlıklarının muhafaza edilmesinin İslam hukukuna uygun olduğu neticesine ulaşılır.