FEMİNİZM YAKLAŞIMLARI BAĞLAMINDA, KADIN HAKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ: İZLANDA ÖRNEĞİ

Abstract

İzlanda başkenti Reykjavik olan; halkının %94’ünün İzlandalı; %6 oranında da diğer etnik unsurların yaşadığı, 375.000 nüfusu (T.C. Dışişleri Bakanlığı, 2024) ile dünya ekonomik forumu cinsiyet eşitliği endeksinde (2018 verilerine göre) dokuz yıl üst üste ilk sırada (Gauriat, 2024) ; 2022 yılında da toplumsal cinsiyet eşitliği puanı en yüksek ülkeler içerisinde (World Economic Forum), Global Gender Gap Index’inde %90.8 oranla birinci sırada yer alan bir Avrupa ada ülkesidir. Bu araştırmada temel olarak, İzlanda'nın kadın haklarındaki öncü rolü feminist yaklaşımlar çerçevesinde ele alınmakta ve İzlanda’daki kadın haklarına dair önemli gelişmeler analiz edilmektedir. İzlanda'nın erken dönemlerinden itibaren kadınların siyasi ve sosyal hayatta aktif rol almasına yönelik çabaların, ülkedeki cinsiyet eşitliği politikalarının temelini oluşturduğu bilinmektedir. Ancak bu süreçte ülkenin eşitlikçi politikaları uygulaması bağlamında, feminist yaklaşımlardan esinlendiğini söylemek mümkündür. Feminizm kavramı ve analizi; feminizm yaklaşımları, İzlanda’nın demografik yapısı, eğitim yapısı; devlet politikaları bağlamında, kadınların sosyal ve siyasi temsiliyeti, İzlanda’da eşitlikçi kanun düzenlemeleri gibi alanlarda bilgiler veren bu araştırmada, ülkenin kadın hakları konusundaki çalışmaları irdelenmekte; feminizm yaklaşımları çerçevesinde, devlet yasaları ve politikalarının kadınların siyasi, sosyal, toplumsal ve ekonomik olarak güçlenmesine nasıl katkılar sağladığı analiz edilmektedir. Çalışmada; İzlanda’nın kadın hakları gelişimindeki başarısında feminizm yaklaşımlarının etkisi nedir? sorusuna cevaplar aranılmakta ve ülkenin bu husustaki başarısı, feminizm yaklaşımlarının örnek alınmasına bağlanılmaktadır.