TÜRKİYE’DE ANLAŞMALI BOŞANARAK AYLIK ALANLARIN DAVRANIŞ KALIPLARI ÜZERİNE VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMASI

Abstract

Son yıllarda internet ve bilişim teknolojilerinin gelişmesiyle beraber özel şirketlerin ve Kamu kurumlarının veri tabanlarında tutulan verilerin sayısı muazzam oranda artmaktadır. Bununla beraber, karar alıcılar hedefledikleri kitleye daha iyi hizmet sunabilmek ya da yönettikleri şirketlerin karlılığını artırabilmek için veri tabanlarında tutulan verilerden daha detaylı ve kapsamlı bilgiler talep etmektedir. Günümüzde bu ihtiyacı gidermek için veri madenciliği teknikleri kullanılmaktadır. Veri madenciliği farklı araştırma konularında kullanılmak üzere pek çok farklı algoritma içermektedir. Bu algoritmaları kullanarak bir model oluşturmak ve modelde yer alan değişkenler ile bu değişkenlerin çıktıya etkilerini açıklamak ise veri madenciliğinde esastır. Veri madenciliği sınıflama yöntemi kullanarak benzer özellikler gösteren gözlemleri kategorilere ayırmak ( tasnif etmek ) mümkündür. Bir örneği ise anlaşmalı boşanan çiftleri kategorilere ayırmak olabilir. Türkiye’de boşanan çiftlerin bir kısmı, sosyal güvenlik mevzuatında bulunan boşluğu kullanarak anne veya babadan dolayı kazanılan ölüm aylığını alabilmek için fiiliyatta gerçek olmayan sahte boşanma yapmaktadır. Mevzuatta bulunan hükümlere göre, evlendikten sonra boşanan kız çocukları da yetim sayılmaktadır ve yetim aylığı almaya hak kazanmaktadır. Ancak 5510 sayılı kanunun gelir ve aylık bağlanmayacak haller başlıklı 56 ncı maddesinin son fıkrasında eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıkların kesileceği açıkça belirtilmiştir. Her ne kadar Türkiye’de bu şekilde yaşayan çiftlerin tespiti geleneksel denetim yoluyla yapılmaya çalışılsa da ilgili birimlerin bugüne kadar tespit edemediği benzer davranış gösteren kişiler bulunmaktadır. Veri madenciliği sınıflama teknikleri kullanılarak, bu kişilerin ortak özellikleri ve davranışlarını belirleyerek bir model oluşturmak ve kişilerin tespitinde ilgili birimlere yardımcı olmak ise bu çalışmanın temel amacıdır.