Deniz Kestanesi Paracentrotus lividus’un Gökçeada Kıyılarındaki Bolluğu

Abstract

Tüm dünyada uygulanan avcılık yasaklarına rağmen Paracentrotus lividus türünün gonadlarına olan rağbet her geçen gün artmakta ve doğal ortamlarından sömürülen kestaneler nedeniyle denizel ekosistemlerin dengesi bozulmaktadır. Ülkemizde yerel halk tarafından besin olarak tüketilmeyen bu tür üzerinde, son yıllarda yoğun ihracat talebi nedeniyle bir avcılık baskısı oluşmuştur. P. lividus türünün avcılığının ekosistem temelli sürdürülebilir olarak gerçekleştirilebilmesi için bu türün ülkemiz denizlerindeki üreme biyolojisinin yanında stok durumu gibi temel bilgilerin bilinmesi de çok önemlidir. Ancak türün stok bilgileri ile ilgili çalışmaları ülkemizde yetersizdir. Bu çalışma, 2012 ve 2018 yıllarının yaz mevsimlerinde SCUBA ile görsel sayım tekniği kullanılarak P. lividus türünün Gökçeada kıyılarındaki yoğunluğu hakkında bir ön araştırma niteliğindedir. Farklı uzunluktaki transektler ile gerçekleştirilen çalışmada en fazla birey 2012 yılında 4 birey m-2 ile Laz koyu’nun kayalık kıyılarında, 2018 yılında ise 5 birey m-2 ile Kuzulimanı transektinin 112-120 m arasındaki 5 m genişliğinde (40 m2), Kokina III transektinin 0-52 m arasındaki 10 m genişlikte (520 m2) gözlenmiştir. SACFOR ölçeğine göre Gökçeada kıyılarında eğer P. lividus türü gözlemleniyorsa da sadece yaygın ya da sık olarak bulunduğu saptanmıştır. Etkili ve sürdürülebilir bir deniz kestanesi yönetim planı için P. lividus türünün ülkemizde denizlerindeki stok durumu ivedilikle belirlenmelidir.