Enflasyon-Büyüme İlişkisinde Enflasyon Düzeyi ve Uygulanan Döviz Kuru Rejimi Önemli Midir?

Abstract

Bu çalışma, gelişmiş ve yükselen piyasa ve gelişmekte olan ekonomilerde enflasyon ve büyüme arasındaki ilişkiyi 1970-2019 dönemi için incelemeyi amaçlamaktadır. Bu ilişkiyi incelemede, iktisadi yazın tarafından önerilen beşerî sermaye, finansal gelişme, finansal açıklık ve ticari açıklık gibi büyümeyi etkileyen temel değişkenler dikkate alınmıştır. Enflasyon ve büyüme arasındaki ilişkiyi açıklamada, iktisadi yazında yer alan çoğu çalışmadan farklı olarak enflasyon düzeyi ve döviz kuru rejiminin içsel eşik oluşturma durumları dikkate alınmaktadır. Bu değişkenlerin içsel eşik oluşturma durumlarını incelemek için iki aşamalı dinamik panel içsel eşik tahmin yöntemi uygulanmıştır. İki aşamalı dinamik panel içsel eşik tahmin yönteminden elde edilen bulgular, enflasyon eşik düzeyinin gelişmiş ülkeler için %3 ve yükselen piyasa ve gelişmekte olan ekonomiler için %13 olduğunu göstermektedir. Bu çalışmadan elde edilen ampirik sonuçlar, gelişmiş ekonomilerde enflasyonun %3 ve altında olması durumunda enflasyon ve büyüme arasında anlamlı bir ilişki olmadığını ancak enflasyonun %3’ün üzerinde olması durumunda enflasyonun büyümeyi azaltıcı etkisi olduğunu belirtmektedir. Yükselen piyasa ve gelişmekte olan ekonomilerde ise enflasyonun %13 ve altında olması durumunda enflasyonun büyümeyi desteklediğini ancak bu eşik değerin aşılması durumunda enflasyonun büyümeyi azaltıcı etki yarattığını göstermektedir. Enflasyon ve büyüme ilişkisi ülkelerin uyguladığı döviz kuru rejimine göre de değişim sergilemektedir. İki aşamalı dinamik panel içsel eşik tahmin yöntem sonuçları, sınırlı esnek döviz kuru rejiminin hem gelişmiş hem de yükselen piyasa ve gelişmekte olan ekonomilerde içsel eşik değer oluşturduğunu göstermektedir. Sabit ve sınırlı esnek döviz kuru rejimi uygulayan ülkelerde enflasyon ve büyüme arasında pozitif bir ilişki gözlemlenirken, yönetilen ve dalgalı döviz kuru rejimi uygulayan ülkelerde enflasyon ve büyüme arasında negatif bir ilişki bulunmaktadır. Bu çalışmadan elde edilen bulgular, politika yapıcıların enflasyonun ekonomide belirsizlik yaratarak büyümeyi azaltıcı etki doğurabileceğini dikkate almalarını gerektirmektedir. Bu doğrultuda, enflasyonun hem stabil hem de düşük düzeyde olmasını hedefleyen makroekonomik politikalar, enflasyonun büyüme üzerindeki olumsuz etkisini ortadan kaldırarak makroekonomik istikrara ve sürdürülebilir büyümeye katkı sağlayacağı beklenmektedir.