Türkiye’de Bulunan Geçici Koruma Statüsündeki Suriyelilerin Türkiye’deki Din Eğitimi Deneyimlerinin Değerlendirilmesi

Abstract

Evrensel bir gerçeklik olan göç, insanlığın varoluşundan bu yana ülkelerin geleceklerini etkileyen sosyal bir vakıa olmuştur. Türkiye bu tarihi gerçeklik ile zaman zaman yüzleşse de 2011 yılı itibariyle 21.yy’nin en ciddi göç hareketliliğine kapılarını açmıştır. Dolayısıyla, bu kitlesel göç hareketinin Türkiye’ye birçok etkisinden söz etmek kaçınılmaz olmuş ve göçün etkilerini incelemek büyük önem arz etmiştir. Bu çalışmada ülkemize zorunlu göç yapmış olan geçici koruma statüsündeki Suriyelilerin aldıkları din eğitiminin onların gözünden irdelenmesi hedeflenmiş, Türkiye’ de verilen din eğitimini örgün ve yaygın boyutlarıyla ne şekilde deneyimlediklerinin ve din ile ilgili deneyimledikleri bu eğitimin onların anlam dünyasında nelere karşılık geldiğinin ortaya koyulması amaçlanmıştır. Makalemizde yöntem olarak, savaş ve göçü yaşamış bireylerin tecrübelerini derinlemesine anlamak adına ve bu tecrübelerin derinlerinde oluşturduğu ihtiyacı belirlemek için fenomenolojik yöntem kullanılmıştır. Araştırmamız, Ankara’nın Altındağ İlçesi – Ulubey ve Önder mahallelerinde Suriyeli mültecilerin yoğun bir şekilde yaşadığı “Küçük Halep” olarak da adlandırılan bölgede gerçekleşmiştir. Çalışmamızda amaçlı örneklem türlerinden maksimum çeşitlilik örneklem ile çalışma grubu oluşturulmuştur. Yetişkin, çocuk ve eğitimcilerden oluşan 24 Suriyeli ile derinlemesine mülakatlar yapılarak veriler toplanmıştır. Veriler üzerinde yapılan çözümlemelerden; 1. Savaş, Göç ve Din, 2. Türkiye’ de Suriyeli Olmak, 3. Örgün Eğitim Deneyimleri, 4. Türkiye’de Din Eğitimi Deneyimleri olmak üzere dört ana boyuta ulaşılmış, 19 alt tema- kodlama oluşturulmuştur. Sonuç olarak, hem mülteciler hem de ülke vatandaşları açısından pek çok zorluğu beraberinde getiren göç olgusu karşısında, Suriyeli mültecilerin aldıkları din eğitiminin Türkiye’ye uyumlarında önemli etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Yaygın din eğitiminde karşılaştıkları bazı din görevlilerinin hayatlarında olumlu yönde dönüm noktası oluşturduğu, buna karşın öz veriye dayanmayan ve önyargı barındıran yaklaşımların ise Suriyeli bireylerin topluma uyumlarını zorlaştırdığı, karşılıklı olarak uyumu reddetme eğilimini arttırdığı görülmüştür. Suriyeli yetişkin, genç ve çocukları anlamanın ve verdikleri kayıplarının farkında olmanın örgün ve yaygın eğitim için son derece belirleyici olduğu sonucuna ulaşılmıştır.