Mâverdî’ye Göre Hz. Peygamber’in Nübüvvete Hazırlık Safhaları

Abstract

Öz: Allah, kulları ile irtibatını yine onlar arasından seçtiği peygamberler vasıtasıyla kurmaktadır. İlk insanın aynı zamanda ilk peygamber olması da nübüvvetin insanlık için gerekli olduğunu göstermektedir. Allah, peygamberlere bazen kitap ve sahifeler vermek suretiyle bazen de herhangi bir kitap ve sahife vermeden emir ve nehiylerini bildirmektedir. Peygamberler, bunları insanlara tebliğ etmek için seçilmiş elçilerdir. Yaratıcı ve yaratılanlar arasındaki iletişimi sağlamak ağır ve zor bir görevdir. Mesuliyet gerektirdiği gibi bu vazifeyi ifa ederken karşılaştıkları zorluklara katlanmak da güçlü bir iradeyi gerekli kılmaktadır. İnsanların, peygamber olduğunu söyleyen kimselere inanmamaları, alaya almaları ve kabul etmemeleri, nebilerin hayatında sıklıkla karşılaştığı katlanması güç hallerdendir. Öte yandan müteâl bir ilaha ve O’nun kelamına doğrudan muhatap olmak bazı kabiliyetlerin olmasını zorunlu kılmaktadır. Bu sebeple peygamberlerin hayatları incelendiğinde bu görevi almaya hazır hale gelebilmek için ilahî bir eğitimden geçtikleri anlaşılmaktadır. Hz. Peygamber’in hayatına baktığımızda gerek nübüvvet öncesi ve gerekse sonrasında bunun örneklerini görmekteyiz. Hadis kaynaklarımız yanında Hz. Peygamber’in hayatını anlatan siyer kitaplarında ve bizzat onun nübüvvetini ispat için yazılan eserlerde bunların bir çok örneğini okumaktayız. Hz. Muhammed’in peygamberliğini ispat için te’lif edilmiş olan çalışmalardan biri A‘lâmü’n-nübüvve adıyla bilinen kitaplardır. Beşinci hicrî asır âlimlerinden olan Mâverdî, söz konusu isimle yazmış olduğu eserinde, Hz. Peygamber’in nübüvvete hazırlanması ve kendi peygamberliğine inanması için altı safhadan geçtiğini anlatmaktadır. Maverdî, Hz. Peygamber’in nübüvvetin ağır yükünü kaldırabilmesi, şaşırmaması ve zor duruma düşmemesi için Allah’tan kendisine lütuf ve nimet olarak bir hazırlık safhasından geçtiğini ifade etmektedir. Bu makalede Mâverdî’nin ifade etmiş olduğu bu altı safha ayrıntılı bir şekilde ele alınmış, rivayetlerin sıhhati üzerindeki tartışmalara yer verilmiş ve konu etraflıca değerlendirilmiştir.