Muhasebede Profesyonellik Etik İkilemi Azaltır Mı? Karaman İlinde Bir Araştırma

Abstract

Muhasebe mesleği finansal nitelikli bilgileri kullanması açısından toplum tarafından dürüstlük ve güvenilirlik niteliklerinin arandığı önemli mesleklerden biridir. Mesleki açıdan toplum nezdinde profesyonel olarak nitelendirilecek meslek çalışanlarının en temel değerlerinden biri de etik anlayışı ve bu anlayışı mesleki faaliyetlerine birtakım mesleki kurallar çerçevesinde yansıtabilmeleridir. Bu çalışmanın amacı muhasebe meslek mensubu ve çalışanlarının profesyonellik algılarının karşılaştıkları etik ikilemlerin çözümlerinde nasıl bir etkiye sahip olduğunu belirlemektir. Ayrıca meslek mensubu ve çalışanlarının birbirinden bağımsız olarak profesyonellik ve etik ikilem algılarının belirlenmesi de amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda nicel araştırma yöntemlerinden anket tekniği ile Karaman ilinde faaliyette bulunan 102 muhasebe meslek mensubu ve çalışanından veri toplanmıştır. Ayrıca çalışma ile belirlenen örneklemin çeşitli demografik faktörler (yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, unvan, çalışma şekli, deneyim) ile ilişkili olarak profesyonellik ve etik ikilem algılarının farklılık gösterip göstermediği belirlenmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda oluşturulan araştırma hipotezleri SmartPLS 3.0 ve SPSS 17.0 istatistiksel yazılımları ile PLS-SEM yöntemi, ANOVA ve bağımsız gruplar t testi yöntemleri kullanılarak test edilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre muhasebede profesyonellik ile etik ikilem arasında negatif yönlü bir ilişki bulunmaktadır. Etik ikilem değişkeni; eğitim düzeyi, unvan ve çalışma şekli açısından farklılık gösterirken profesyonellik değişkeni ile ilgili olarak yapılan fark testleri sonucunda da deneyim ve çalışma şekli açısından farklılıkların olduğu tespit edilmiştir.