Examination of Non-Interest Incomes and Bank Performance Relationship in the Turkish Banking Sector

Abstract

Konvansiyonel bankaların geleneksel işlevi, fon arz ve taleplerine aracılık etmektedir. Bu kapsamda bankaların en önemli gelir kaynağı faiz gelirleridir. Fakat 2000’li yılların başından itibaren teknoloji alanında yaşanan gelişmeler, bankalar arası artan rekabet ve buna paralel olarak net faiz ve kar marjlarındaki azalmalar, bankaları kredi ve mevduat işlemlerinden farklı hizmetler sunmalarına neden olmuştur. Hizmet çeşitliliğindeki bu artış, bankaların temel gelirleri arasında bulunan faiz gelirlerinin yanı sıra geleneksel olmayan faaliyetlerden elde edilen faiz dışı gelir kalemlerinde hızlı artışlar görülmüştür. Çalışmanın amacı, Türk bankacılık sektörü faiz dışı gelir oranlarının, aktif ve sermaye karlılığı oranları arasındaki ilişkinin ekonometrik olarak araştırılmasıdır. Çalışmada 2003-2022 arası dönemi kapsayan üçer aylık veriler kullanılmıştır. Çalışmada yöntem olarak zaman serisi analizlerinden yararlanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiyi test edebilmek için serilere yapısal kırılmaları da dikkate alan “Lee Strazicich Birim Kök Testi” uygulanmıştır. Değişkenler arasında herhangi bir nedenselliğin olup olmadığı, nedensellik mevcutsa bu ilişkinin yönünün ne olduğu “Toda Yamamoto Testi” ile karşılıklı olarak test edilmiştir. Toda-Yamamoto nedensellik testi sonuçlarına göre, faiz dışı gelir serisinden aktif ve sermaye karlılığı serisine doğru karşılıklı olarak kurulan hipotezlerde istatistiksel olarak bir nedensellik ilişkisinin bulunmadığı sonucuna varılmıştır.