Üreme Sezonunda Doğum Gerçekleştiren Kangal Koyunlarına Erken Postpartum Süreçte Uygulanan farklı Senkronizasyon Yöntemlerinin Reproduktif Performans Üzerine Etkisi

Abstract

Son yıllarda artan maliyetler koyun yetiştiricilerini oldukça fazla zorlamaktadır. Kangal koyunu yetiştiricileri ise süt ve koyunyünü üretiminden tamamen vazgeçmiş olup yegâne gelirlerini kuzu üretimi üzerine kurguladıkları için bu zorlu ortamda var oluş mücadelesi vermektedirler. Bu çalışmada Kangal koyunlarında iyi kurgulanmış reproduktif yönetimler uygulanabilmesi için üreme sezonunda çiftleştirmelerin toplulaştırılması ve bir gebelikten maksimum verim elde etmek için farklı senkronizasyon metotları uygulanmıştır. Bu bağlamda çalışmanın materyalini mevsim dışı gebe kalmış (ilkbahar aylarında çiftleşmiş) Eylül- Ekim aylarında doğumunu gerçekleştirmiş ve kuzularını yaklaşık 60-75 gün emzirmiş multipar (birden fazla kez doğurmuş) 160 baş koyun ve çiftleştirmelerde kullanılan 16 baş koç oluşturmuştur. Grup 1’deki (n:60) deki hayvanlara 0.gün 1. PGF2α (263 µg Kloprostenol sodyum) enjeksiyonu yapılmış ve 9. Günde 2. PGF2α ile birlikte eş zamanlı olarak eCG (500 IU) enjeksiyonu yapılmıştır. Grup 2’deki (n:55) hayvanlara 0.gün eş zamanlı olarak PGF2α ve eCG enjeksiyonları yapılmış ve 7. Günde 2. PGF2α enjeksiyonu yapılmıştır. Grup 3’teki (n:37) hayvanlara ise 9 gün arayla çift doz PGF2α enjeksiyonu yapılmıştır. Bu uygulamaların östrüs gösterme, gebe kalma, çoğul gebe kalma, embriyonik ölüm, doğum sayısı, yavru sayısı ve verimlilik gibi reproduktif parametreler üzerine etkinlikleri değerlendirildi. Farklı senkronizasyon yöntemlerinin östrüs, gebelik, embriyonik ölüm, doğum ve yavru sayısı üzerine oluşturdukları fark istatistiki (p >0,05) olarak anlamlı bulunmadı. Grup 2'deki çoğul gebeliklerin Grup 3’e göre istatistiki anlamda yüksek bulundu (P=0,048). Gruplardaki gerçekleşen doğum başına düşen yavru sayılarına (verimlilik) bakıldığında Grup1, Grup 2 ve Grup 3’te sırasıyla 1,3333, 1,5278 ve 1,1667 şeklinde bulundu. İstatistiki değerlendirmede Grup 2’nin verimliliği Grup 3’ten belirgin şekilde yüksek bulundu (P = 0.03) Bu sonuçlar ışığında Kangal ırkında standart 9 gün aralıklarla çift doz PGF2α uygulama aralığını 7 güne indirgenerek ilk uygulamada eCG kombinasyonu ile çoğul gebelik ve gebelik başına yavru verimliliğini artırılabildiği belirlenmiştir. Bu uygulamanın üreme sezonunda reproduktif verimi artıracak bir senkronizasyon metodu olabileceği kanaatine varıldı.