THE COVID-19 PANDEMIC AS A SAFETY ISSUE. SUCCESSFUL SECURITIZATION?

Abstract

Celem badań prezentowanych w niniejszym artykule była analiza procesu sekurytyzacji pandemii Sars-Cov-2 w 2020 i 2021 roku jako zabiegu czyniącego z niej zagrożenie egzystencjalne o globalnym zasięgu, wymagające implementacji nadzwyczajnych rozwiązań w celu jego likwidacji. Weryfikacji poddana została hipoteza, iż pandemia wirusa Sars-Cov-2 przeszła proces skutecznej sekurytyzacji, przede wszystkim na terenie Europy i Ameryki Północnej, ale został on zakończony desekurytyzacją i przejściem w kolejne fazy, odwołujące się do logiki innych teorii związanych z poszerzaniem kategorii bezpieczeństwa. Analiza dokonana została przy użyciu trzech ram teoretycznych: Teorii Sekurytyzacji (Szkoła Kopenhaska), Teorii Sprawiedliwej Sekurytyzacji (R. Floyd) i Teorii „Riskifikacji” (O. Corry), metodą analizy i syntezy, drogą indukcji i dedukcji.Wymienione teorie zostały uznane za właściwe do zastosowania z uwagi na ich charakter. Klasyczna Teoria Sekurytyzacji formułuje podstawowe ramy i wymogi procesu włączania nowych problematyk do kategorii bezpieczeństwa. Krytyczna wobec niej Teoria Sprawiedliwej Sekurytyzacji doprecyzowuje zasadność stosowania sekurytyzacji w zależności od egzystencjalności zagrożenia. Teoria Ryzyfikacji odwołuje się zaś do procesu włączania ryzyk (potencjalnych zagrożeń) do kategorii bezpieczeństwa i stosowania wobec nich nadzwyczajnych środków. W wyniku podjętych działań badawczych ustalono, że udana sekurytyzacja zagrożenia pandemicznego nie zakończyła się desekurytyzacją, zgodnie z założeniami Teorii Sekurytyzacji, ale przeszła w proces „riskifikacji”, a więc transformację z reagowania nadzwyczajnymi środkami na istotne, obiektywne zagrożenie egzystencjalne do reagowania na ryzyko wystąpienia takiego zagrożenia, co niesie ze sobą istotne konsekwencje dla organizacji procesu zapewniania bezpieczeństwa zdrowotnego. Ustalenia te są istotne dla rozumienia procesów włączania do kategorii bezpieczeństwa nowych zagrożeń (oraz ryzyk) i sposobu zarządzania nimi przy pomocy nadzwyczajnych środków. Przedstawione wyniki badań mogą być przydatne w przypadku kolejnych podobnych do pandemii Sars-Cov-2 nagle występujących zagrożeń do oceny potencjalnych sposobów ich zwalczania i przeciwdziałania ich skutkom.