Verimlilik Artışı ve Kamu Harcamaları Arasındaki İlişkinin Balassa Samuelson Hipotezi Çerçevesinde Değerlendirilmesi

Abstract

Kamu yatırım harcamaları hükümetler tarafından kullanılan iktisat politikası aracıdır. İktisat politikasının temel hedefi ise refahın arttırılmasıdır. Refah artışının önemli kaynaklarından biri de verimlilik artışıdır. Ülkeler arasındaki refah seviyesi farklılıklarının açıklanmasında verimlilik açıklayıcı bir kriter olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle geçmişte olduğu gibi günümüzde de çözüm aranılan sorunsaldır. Diğer taraftan verimlilik artışı reel efektif döviz kurunu da etkilemektedir. Reel efektif döviz kurunun değerlenmesi sonucunda ülke refahının artması nedeniyle konuya yoğun ilgi bulunmaktadır. Bu ilişki Balassa-Samuelson Hipotezi (BSH) olarak anılmaktadır. Çalışmada verimlilik artışı ve kamu yatırım harcamalarının reel efektif döviz kuru ile ilişkisi Türkiye için analiz edilmektedir. Çalışmanın literatüre katkısı yapılan çalışmalardan farklı olarak ilgili modele kamu yatırım harcamalarının dahil edilmesidir. Analizde 1994-2020 dönemi için ARDL modeli kullanılmıştır. İncelenen dönemde Türkiye için Balassa-Samuelson Hipotezinin geçerli olduğu bulunmuştur. Uzun dönemde verimlilikte meydana gelen %1’lik artış reel efektif döviz kurunu %1.77 artırmaktadır. Kamu yatırım harcamalarının da beklentiler doğrultusunda pozitif işarete sahip olduğu görülmektedir.