Okul Öncesi Öğretmenlerinin Ekolojik Ayak İzi Farkındalıkları, Çevre Dostu Davranışları ve Çevre Dostu Etkinlikler Uygulama Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Sanayileşme ve tüketimin artmasıyla sıklıkla gündeme gelen çevre sorunları giderek artmış ve günümüzde ciddi boyutlara ulaşmıştır. Bu sorunun incelenmesi, nedenlerinin açıklanması ve çözümü amacıyla insan davranışları incelenmeye başlanmış ve buna yönelik ekolojik ayak izi farkındalığı ve çevre dostu davranış gibi kavramlar geliştirilmiştir. Okul öncesi dönem ise pek çok kavram ve davranışta olduğu gibi ekolojik ayak izi farkındalığı ve çevre dostu davranışların kazanılması için kritik bir dönemdir. Bu araştırmanın amacı okul öncesi öğretmenlerinin ekolojik ayak izi farkındalıklarını, çevre dostu davranışlarını ve çevre dostu etkinlikler uygulama durumlarını farklı değişkenler açısından incelemek ve bu kavramların birbiriyle ilişkilerini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda ilişkisel tarama modelinde tasarlanan çalışmada tipik durum örnekleme yöntemi ile belirlenen Ankara ili Altındağ, Çankaya, Yenimahalle ilçelerinde görev yapmakta olan 150 okul öncesi öğretmeniyle çalışılmıştır. Araştırma sonuçları okul öncesi öğretmenlerinin ekolojik ayak izi farkındalıkları, çevre dostu davranışları ve çevre dostu etkinlikler uygulama durumlarının yaş, hizmet yılı ve çalışılan kurum türüne göre farklılaşmadığını göstermiştir. Çevreye ilişkin bir kuruma üye olma değişkeninin tüm ölçeklerden alınan puanlar üzerinde anlamlı düzeyde etkisi olduğu; çevreye ilişkin bir hizmet içi eğitim almış olmanın ise ekolojik ayak izi farkındalığı üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Ayrıca ölçülen üç bağımlı değişkenin birbirleriyle orta düzeyde pozitif ilişki içerisinde oldukları; çevre dostu davranış değişkeninin, ekolojik ayak izi farkındalığının çevre dostu etkinlikler uygulama durumu üzerindeki yordayıcılık etkisine tam aracılık ettiği sonucuna ulaşılmıştır.