İKİNCİ/YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE KÜLTÜRLERARASI ETKİLEŞİM BECERİSİ

Abstract

Dil öğrenme-öğretme sürecinin merkezinde hem uygulayıcı hem üretici olarak birçok görev üstlenen öğreticilerin, mevcut durumu ortaya koyma ve bundan yönelimle ileriye dönük çok yönlü bir bakış geliştirmedeki katkıları göz ardı edilemez. Bu bağlamda, kültürlerarası etkileşim becerisi ile ilgili algı, görüş ve deneyimlerin öğretme-öğrenme uygulamalarını biçimlendirdiği de açıktır. Bu araştırmanın amacı ikinci/yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kültürlerarası etkileşim becerisine ilişkin öğretici görüşlerine dayalı bir durum saptaması yapmaktır. Bu amaç çerçevesinde nitel araştırma yaklaşımının benimsendiği durum çalışması yöntemi yeğlenmiştir. 37 öğreticiden, yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile toplanan veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma bulgularına göre öğreticiler, kültürlerarası etkileşim becerisini ağırlıklı olarak karşılıklı tanıma/anlama ve iletişim kurma ile ilişkilendirmiş, öğrenmeyi ve iletişimi desteklediğinden dolayı da bu beceriye derslerinde yer verdiklerini belirtmişlerdir. Öğreticiler, öğrenme ortamlarında bu becerinin dil düzeylerine göre aşamalı ve sarmal biçimde yer alması gerektiğini; özellikle görsel-işitsel materyallerle desteklenmesinin önemini vurgularken öğrenme ortamları dışında da çok kültürlü sosyalleşme etkinlikleri ve yaşantı odaklı görevler vermenin gerekliliğini dile getirmişlerdir. Ayrıca kültürlerarası etkileşim becerisinin kazandırılmasında en büyük engelin duygu durumu ve tutum olduğunu belirten öğreticilerin, öğrencilerini de bu beceri noktasında “kısmen yeterli” gördükleri; bu becerinin geliştirilmesinde öğretici yeterlikleri ile empati ve hoşgörüyü teşvik etmenin önemine dikkat çektikleri saptanmıştır. Son olarak, araştırmadan elde edilen sonuçlar tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.