Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tanısı olan Ergenlerde Akran İlişkileri, Ebeveyne Bağlanma Stilleri ve Şiddet Eğilimi Düzeyleri Arasındaki İlişki

Abstract

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) olan ergenlerde sağlıklı kontrollere göre daha sık görülen şiddet davranışını yordayan faktörler arasında son yıllarda ebeveyn faktörlerinin üzerinde durulmaktadır. Ancak DEHB hastalarının ebeveyn bağlanma stilleri ile şiddet davranışları arasındaki ilişki belirsizliğini korumaktadır. Bu çalışmada, DEHB tanısı ile izlenen ergenlerde, ebeveyn bağlanma biçimleri ile akran ilişkileri ya da psikososyal faktörler gibi ilişkili diğer faktörlerin şiddet eğilimine etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Bir Çocuk ve ergen psikiyatrisi polikliniğinde Ağustos 2021-Nisan 2022 tarihleri arasında Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tanısı ile takip edilmekte olan veya yeni tanı alan 12-18 yaş arası ergenler (n=115) çalışmaya alınmıştır. Katılımcıların ailelerinden detaylı bir araştırmacı formu ve “Güçler ve Güçlükler Anketi-ebeveyn formu” (SDQ) doldurmaları istenmiştir. Ergenlere doldurmaları üzere "Akran İlişkileri Ölçeği", "Şiddete Eğilim Ölçeği” ve Ebeveyn ve Akrana Bağlanma Envanteri kısa formu verilmiştir. Hiyerarşik doğrusal regresyon analizleri, akran ilişkileri sorunları (PRS-sadakat alt ölçeği) (B= .926, p= .001), psikiyatrik güçlük düzeyleri (SDQ-toplam) (B= .547, p=.001) ve ebeveyne yabancılaşmanın (B=.430, p=.015) şiddet eğilimi ile istatistiksel olarak anlamlı düzeyde ilişkili değişkenler olduğunu göstermektedir. Davranım bozukluğu eş tanısı olmayan DEHB’li gençlerde şiddeti ön gördüren çevresel etmenlerin belirlenmesi önleyici müdahalelerin geliştirilmesi açısından önem arz etmektedir.