MEASURING THE EFFICIENCES OF ORGANIZED INDUSTRIAL ZONES THROUGH DATA ENVELOPMENT ANALYSIS: THE CASE OF TR71 NUTS II REGION

Abstract

Organize Sanayi Bölgelerinin (OSB) üretimdeki parsel yüzdesinin düşük olması, tasarlanan teşvik sisteminin yatırımcı çekmek açısından yeterli olup olmadığı sorusunu gündeme getirmektedir. Bu kapsamda bölgesel düzeyde faal durumda olan OSB’lerin etkinliklerinin ölçülmesi; etkin olmayan OSB’lerin belirlenerek farklı mekanizmalarla desteklenmesi, etkin olmayan takipçi OSB’lere yönelik referans kümesi oluşturulması ve girdi-çıktı düzeylerini ne kadar değiştirmeleri gerektiğine yönelik bilgi sağlaması açısından önemlidir. Etkinlik ölçümünde, en fazla kullanılan yöntemlerden biri olan ve doğrusal programlama temeline dayanan Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemi kullanılmıştır. TR71 Düzey 2 Bölgesi’ndeki OSB’lerin analizinde kullanılan değişkenlerin birbirinden çok farklı değerlere sahip olması, kendi aralarında homojen ancak diğerlerine göre heterojen yapı gösteren kümelerin belirlenmesini gerekli kılmaktadır. Bu nedenle kümeleme analizi uygulanmış olup analizde Ward tekniği kullanılmıştır. Analize dâhil edilen sekiz OSB’den üç tanesinin (Kırıkkale Keskin, Nevşehir Islah ve Niğde Bor Deri Karma İhtisas OSB) etkin olduğu, diğer beş tanesinin ise etkin olmadığı anlaşılmıştır. Çalışma 2021-2022 yıllarını kapsamakta olup kümeleme analizi SPSS 23, VZA ise DEAP 2.1 programı ile yapılmıştır.