Zihinsel Dayanıklılık ile Parkur Performansı Üzerine İlişkisel Bir Araştırma

Abstract

Amaç: Spor Bilimleri Fakültesi Özel Yetenek Sınavına (ÖYS) katılan sporcu-öğrencilerin zihinsel dayanıklılık düzeyleri ile parkur performansları arasındaki ilişkiyi ortaya koymak ve zihinsel dayanıklılığı cinsiyet, yaş, spor yılı ve başvurulan bölüm değişkenlerine göre incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Materyal ve Metot: Araştırma betimsel (tarama) ve ilişkisel (korelasyonel, nedensel karşılaştırma) deseniyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi (KAEÜ) Spor Bilimleri Fakültesi ÖYS ye katılan, tesadüfi örnekleme yöntemine göre belirlenmiş 18-25 yaş aralığında 494 sporcu-öğrenci (nKadın=107; nErkek=387) oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak Sporda Zihinsel Dayanıklılık Envanteri (SZDE), kişisel bilgi formu ve ÖYS koordinasyon parkuru skorları kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde korelasyon analizi, bağımsız örneklemlerde t-testi ve tek yönlü varyans analizinden yararlanılmıştır. Bulgular: Analiz sonuçlarına göre katılımcıların ÖYS parkur skorlarıyla Sporda Zihinsel Dayanıklılık Envanteri (SZDE) güven alt boyutu arasında negatif yönlü anlamlı ilişki bulunmuş, SZDE total ve diğer alt boyutlar arasında anlamlı ilişki saptanmamıştır. Bunun yanında erkek sporcu-öğrencilerin kadın sporcu-öğrencilere nazaran SZDE total ve alt boyut ortalama puanlarının anlamlı düzeyde yüksek olduğu görülmüştür. Katılımcıların SZDE total ve alt boyut ortalama puanları ile yaşları arasında anlamlı ilişki saptanmamıştır. Bununla birlikte sporcu-öğrencilerin spor yaşıyla SZDE total, güven ve devamlılık alt boyutları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuş, kontrol alt boyutunda anlamlı ilişki saptanmamıştır. Bölüm değişkenine göre, Antrenörlük Eğitimi Bölümü ve Spor Yöneticiliği Bölümüne başvuran sporcu-öğrencilerin SZDE total ve devamlılık alt boyutu skorları arasında Antrenörlük Eğitimi Bölümüne başvuranların lehine anlamlı fark saptanmış, güven ve kontrol alt boyutlarında anlamlı fark saptanmamıştır. Sonuç: Zihinsel dayanıklılık (güven) düzeyleri artarken parkur performansları iyileşmektedir. Bunun yanında, zihinsel dayanıklılık yaş ile ilişkili değilken spor yaşıyla ilişkilidir. Ayrıca, erkek katılımcıların zihinsel dayanıklılık düzeyleri kadınlardan yüksektir. Bunlara ilaveten Antrenörlük Eğitimi Bölümüne başvuran sporcu-öğrencilerin zihinsel dayanıklılık düzeyleri Yöneticilik Bölümüne başvuranlardan yüksektir. Araştırma sonuçları 2021-2022 eğitim-öğretim yılı KAEÜ Spor Bilimleri Fakültesi ÖYS ile sınırlıdır ve elde edilen sonuçlar bu çerçevede genellenebilir.