Iğdır ili arazi kullanımı/örtü değişiminin Corine izlemesi ile değerlendirilmesi

Abstract

Arazi kullanımı/örtü (AK/AÖ) değişimlerinin milli ve milletlerarası seviyede doğru olarak izlenmesine, analizine ve hesaplanmasına imkân veren, uzaktan algılama (UA) ve coğrafi bilgi sistemlerinden (CBS) yararlanan yeni dijital veri kümeleri kullanımı yaygınlaşmıştır. Bu dijital veri kümelerinden birisi Avrupa ölçekli çevre ile ilgili veri elde etme görevini yürüten Avrupa Çevre Ajansı’nın (European Environment Agency-EEA) yöntemini geliştirdiği ve Türkiye’nin de dahil olduğu 39 ülke tarafından kullanılan CORINE izleme sistemidir. Bu çalışmada Çevresel Bilgi Koordinasyonu (Coordination of Information on the Environment-CORINE) izleme yöntemine göre Iğdır ili için 2000-2006-2012-2018 yıllarında arazi kullanımı/örtü mevcut durumu ve meydana gelen değişikliklerin alan ve oran olarak hesaplanması, değişimin sebeplerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Iğdır ili için CORINE yöntemine göre; AK/AÖ çeşitleri 1. düzeyde yer alan 5 ana başlık altında (yapay yüzeyler, tarım alanları, ormanlık ve doğal alanlar, sulak alanlar ve su kütleleri), 2. düzeyde 12 ve 3. düzeyde 23 farklı izleme sınıfı olarak belirlenmiştir. Bu sınıfların her altı yıllık dönemi için alansal ve oransal hesaplamaları yapılarak 2000-2018 döneminde arazi kullanımı/örtü durumundaki değişimler, yapay yüzeylerde 358.9 ha, tarım alanlarında 1850.8 ha, su kütlelerinde 18.5 ha artış; ormanlık ve doğal alanlarda 2187.9 ha, sulak alanlarda 153.6 ha azalış olarak belirlenmiştir. İl arazisi üzerinde en yaygın arazi kullanımı/örtü sınıfını (16407.6 ha) ve artışını (4165.6 ha), seyrek bitki örtüsü ile kaplı eğimli, sığ ve düşük verimli alanlar oluşturmaktadır.