Diyarbakır İlinde Mercimek Ürününe Karışan Yabancı Ot Tohumlarının Belirlenmesi
Author:
Uruç Berat1ORCID, Bozdoğan Olcay2ORCID
Affiliation:
1. MALATYA TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ 2. MALATYA TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ, ZİRAAT FAKÜLTESİ, BİTKİ KORUMA BÖLÜMÜ
Abstract
Çalışma Diyarbakır ilinde mercimeğe karışan yabancı ot tohumlarını belirlemek amacıyla 2019-2020 yılında gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla Diyarbakır iline bağlı Merkez ve merkeze uzak olan toplam 14 ilçede 150 tarım işletmesinden hasat sonrası depolanmış mercimek ürününden birer kilogramlık mercimek numuneleri alınmıştır. Mercimek numuneleri içerisindeki yabancı ot tohumları ve sağlam daneler birbirinden ayrılmış, daha sonra farklı gözenek çapına sahip elek sisteminden geçirilmiştir. Eleklerin ayırt edemediği tohumlar tek tek elle seçilerek ayıklanmıştır. Daha sonra tohumlar tek tek sayılarak kayıt altına alınmıştır. Çalışma sonucunda, Diyarbakır ilinde mercimek ürününe 11 familyaya dahil 27 cinse ait 29 yabancı ot türünün tohumlarının karıştığı belirlenmiştir. Rastlama sıklıklarına göre çok yaygın (ÇY) olan türler sırasıyla Boynuzlu yoğurt otu (Galium tricornutum Dandy) (%98.00), Tarla düğün çiçeği (Ranunculus arvensis L.) (%92.66), Kendi gelen buğday (Triticum sp.), Pelemir (Cephalaria syriaca L.) (%72.66), Yabani hardal (Sinapis arvensis L.) (%67.33), Trakya hardalı (Neslia apiculata Fisch.) (%64.00) ve Duvar arpası (Hordeum murinum L.) (%62.66) olarak tespit edilmiştir. Mercimeğe karışan yabancı ot tohumları arasında ilk sırayı 774.78 adet/kg ile Serçe dili (Stellaria media (L.) Vill)’nin aldığı belirlenmiştir. Bunu sırasıyla Yabani hardal (S. arvensis) (365.67 adet/kg), Boynuzlu yoğurt otu (G. tricornutum) (364.42 adet/kg), Dilkanatan (Galium aparine L.) (331.12 adet/kg) ve R. arvensis (320.67 adet/kg) takip etmiştir. Ürüne karışma miktarı ve karışma oranı bakımından ilk sırayı S. media (9.84 g/kg ve %0.98) almakta ve bunu sırasıyla G. tricornutum (7.09 g/kg ve %0.70), R. arvensis (6.67 g/kg ve %0.66) ve G. aparine (5.56 g/kg ve %0.55) türleri izlemiştir. 1000 g mercimek ürünü içinde ortalama 2615.793 adet yabancı ot tohumu ve bunların ortalama ağırlığının 53.110 (%5.448) g/kg olduğu saptanmıştır. Üreticilere yabancı ot tohumlarından ari sertifikalı tohumluk ve herbisite tolerant mercimek çeşitleri kullanmaları tavsiye edilmektedir.
Funder
Malatya Turgut Özal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi
Publisher
Igdir University
Reference53 articles.
1. Aksoy, E., Arslan, Z. F., Eymirli, S., Tetik, Ö., Bayraktar, Ö. V., Armağan, G. (2014). Gaziantep ve Kilis illeri kırmızı mercimek tarlalarındaki canavar otlarının [Orobanche crenata Forsk. ve Phelipanche aegyptiaca (Pers.)] yaygınlığı, yoğunluğu ve üreticilerin yabancı ot sorunlarına yaklaşımları. Bitki Koruma Bülteni, 54(2): 115-132. 2. Arslan, Z. F., Altun, A. A., Bilgili, A. (2017). Türkiye mercimek (Lens culinaris Medik.) üretimindeki yabancı ot sorunlarının dünü, bugünü ve yarını Şanlıurfa örneği. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(11): 1312-1322. 3. Ateş, E. (2017). Batman ve Şanlıurfa Buğday Alanlarında Bulunan Yabancı Otlar İle Yabani Hardal (Sinapis arvensis L.) ve Kısır Yabani Yulaf (Avena sterilis L.)’ın Bazı Biyolojik Özelliklerinin Belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Hatay 4. Ateş, E., Üremiş, İ. (2020). Şanlıurfa ili buğday ekim alanlarında bulunan yabancı ot türlerinin, yaygınlık ve yoğunluklarının belirlenmesi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 24(1): 33-43. 5. Aydoğan, A., Gürbüz, A., Akan, K., Kon, H.İ.F., Mert, Z., Özer, G.Ç. (2016). Mercimek (Lens culinaris M.) Germplasmında Herbisit Toleransı için Genetik Çeşitliliğin Belirlenmesi, Tarla bitkileri Merkezi Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25 (Özel sayı-1):165-170.
|
|