Hızlı Yiyecek Olarak Tüketilen Ürünlerin Ambalaj Malzemelerinde Ağır Metal Tayini ve Metot Validasyonu

Abstract

Antalya ilinde hızlı yiyecek olarak tüketilen gıdaların paketlenmesi için kullanılan renkli ve renksiz plastik ile renkli kâğıt kökenli 20 adet ambalaj malzemelerinde bulunmasından şüphe duyulan ağır metallerin konsantrasyonlarının belirlenmesi için bir Perkin Elmer ICP Kütle Dedektörlü Elan DRC-e (ICP-MS) model sistem kullanılarak analiz edilmiştir. Uygulanan ön hazırlık ve cihaz metotlarının güvenirlik çalışmaları ile analiz sırasında karşılaşılan sorunlar ve çözümleri ele alınarak literatüre katkı sunması hedeflenmiştir. Gıda ambalajı olarak kullanılan bu materyallerin bünyelerinde barındırdıklarından şüphe duyulan As, Pb, Cd, Cr, Cu ve Ni elementlerinin konsantrasyon tayin çalışmalarında kullanılmak üzere matrikse spike yöntemi ile geri kazanım çalışmaları yapılmıştır. Ayrıca yöntem performansı doğrusallık açısından değerlendirilmiştir. Algılama ve niceleme sınırı, doğruluk, geri kazanım kesinlik verilerinin elde edilmesi ve yöntemi doğrulamak için (Enviro Mat Drinking Water) Sertifikalı Referans Maddenin (SRM) konsantrasyonu için elde edilen geri kazanım sonuçları kullanılmıştır. Şeffaf olarak kullanılan plastik ambalaj ürünlerinde boyalı olan ürünlere göre daha düşük konsantrasyonlar tespit edilmiştir. İzlenen tüm izotoplar için kalibrasyon grafikleri 0,9996'dan daha iyi bir korelasyon katsayısına sahip olduğu tespit edilmiştir. Araştırılan tüm elementler için yöntem saptama limitleri 0.08 ve 0.15 μg/L aralığında bulunmuştur. Toplanan numuneler üç gruba ayrılarak Anova testi uygulanmıştır. Elde edilen veriler değerlendirildiğinde çalışılan numunelerin renkli olmasından çok ambalaj materyalinin daha önemli olduğu sonucuna varılmıştır. Numune konsantrasyonları incelendiğinde ise As ve Ni elementlerine rastlanılmamıştır. Renkli polipropilen numunelerde Cr ve Pb konsantrasyonları, renksiz numunelere göre daha yüksek konsantrasyonlarda olduğu tespit edilmiştir. Çalışılan numunelerde Cd, Cr ve Pb konsantrasyonlarının kirlilik kaynağının ürünlerde kullanılan pigmentlerin önemli bileşenler olarak eklenmesi ile ilgili olabileceği sonucuna varılmıştır.