Türkiye’de Lisansüstü Tezlerde Bebek Masajının Etkilerinin İncelenmesi: Sistematik Derleme

Abstract

Amaç: Bu sistematik derlemenin amacı Türkiye’de bebek masajı ile ilgili yapılmış olan lisansüstü tezlerinin sistematik olarak incelenmesidir. Gereç ve Yöntem: Araştırmalara, Ulusal Tez Tarama Merkezi veri tabanlarında 2000-2022 yılları arasında yayınlanan ve Türkçe ‘yenidoğan, bebek, prematüre, masaj’ anahtar kelimeleriyle farklı kombinasyonlar kullanılarak ulaşılmıştır. Sistematik derleme dahilinde ulaşılan çalışmalara PRISMA kontrol listesi akış şeması kullanılmıştır. Dahil edilen çalışmaların uygunluğunu belirlemek için ise PICOS yöntemi kullanılmıştır. Ulaşılan lisansüstü tezlerin metodolojik kalitesi Türkçe Joanna Briggs Enstitüsü MAStARI Deneysel ve Yarı Deneysel Araştırmalar Kontrol Listesi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Tarama sonucunda Türkiye’de 2000-2022 yılları arasında hemşireler tarafından yapılmış olan yenidoğan, bebek ve prematüre masajını konu alan 18 teze ulaşılmıştır. Tezlerin % 44.4’ü doktora, % 55.6’sı yüksek lisans tezidir. Çalışmaların %77.8’i deneysel tasarımda, %22.2’si yarı deneysel tasarımda yapılmıştır. Araştırmalarda uygulanan masajın % 72’sinin tüm vücuda, %11.1’inin karına, %5.6’sı ayak masajı, %5.6’sı bacak masajı, %5.6’sı ise aromaterapi masajı olarak uygulandığı görülmüştür. Masaj uygulamalarının % 27.5’i büyüme parametrelerine olan etkiyi, %22.2’si bilirubin düzeyine etkiyi, %22.2’si ağrı düzeyine etkiyi, %11.1’i uyku üzerine etkiyi, %11.1’i stres belirtileri üzerine etkiyi, %11.1’i emme başarısı üzerindeki etkiyi, %5.6’sı konstipasyon üzerindeki etkiyi, %5.6’sı vital bulgular üzerindeki etkiyi ve %5.6’sı da konfor üzerindeki etkiyi incelemiştir. Sonuç: Derleme kapsamında Türkiye’de bebek masajına ilişkin yapılan lisansüstü tezlerin yenidoğan, bebek ve prematüre masajı olarak yapıldığı görülmüştür ve bebeklere uygulanan masajlar bağımlı değişkenler üzerinde olumlu sonuçlar vermiştir. .