Çocukluk Çağı Kanserinden Sağ Kalan Çocuklarda Görülen Psikososyal Sorunlar ve Etkileyen Faktörler

Abstract

Giriş: Sağ kalan çocuklarda kanserin akut ve uzun dönem etkilerini inceleyen çalışmalar sürdürülürken çocukların büyümesi, gelişmesi, akademik ve sosyal yaşama uyum sağlaması gibi önemli etkilere sahip olabilecek psikososyal sorunların da ele alınması gerektiği vurgulanmaktadır. Yöntem: Bu derlemede, çocukluk çağı kanserlerinden sağ kalan çocuklarda görülen psikososyal sorunlar ve bu sorunları etkileyen faktörler literatür taraması ile incelendi. Bulgular: Kanserden sağ kalan çocuklarda psikososyal sorunlar ile ilgili literatür incelendiğinde; çalışmalarda sosyal yaşama uyumda bozulma, depresyon, anksiyete, post-travmatik stres bozukluğu gibi farklı psikososyal sorunların ele alındığı belirlendi. Araştırmalar, kanserden sağ kalan çocuklarda psikososyal sorun yaşama riskinin; çocuğun cinsiyeti, tanı yaşı, kanser türü, ebeveynlerin stres düzeyleri, sosyal desteğin varlığı, fiziksel geç etki varlığı gibi birçok faktörden etkilendiğini gösterdi. Sağ kalan çocuklarda görülen psikososyal sorunların, onların yaşam kaliteleri, sosyal yaşama uyum sağlama yetenekleri ve işlevsellikleri üzerinde zararlı etkilerinin olabileceği bildirildi. Sonuç: Literatür incelendiğinde kanserden sağ kalan çocukların çeşitli psikososyal sorunlar yaşayabileceği, büyüme ve gelişme dönemlerinin kendine özgü özelliklerini dikkate alan kapsamlı bir yaklaşımla bu sorunların hafifletilebileceği ortaya çıkmaktadır. Çocuğun ve ailesinin destek ağlarının değerlendirilmesi, izlenmesi ve bu kaynaklara erişimin kolaylaştırılması esastır. Çocuğa ve ailesine psikososyal destek sağlayan hizmetlerin standart bir şekilde geliştirilmesi önerilmektedir.