Residential Segregation Monography of Adana: An Index Based Approach

Abstract

Kentler bir dizi yıkım, dönüşüm ve el değiştirme süreci ile sonu gelmez bir değişim içindedir. Kent araştırmacıları sürekli olarak bu değişimi anlamanın ve analiz etmenin yollarını aramaktadır. Benzer bir anlama çabası ile ortaya çıkan bu araştırmanın amacı Türkiye’nin toplumsal grupların çeşitliliği ve bölünmüşlüğü açısından dinamik kentlerinden biri olan Adana’da veri temelli ampirik bir yaklaşım ve monografik bir dil ve temsiliyet ile mekansal ayrışmayı ve ayrışmanın zaman içindeki değişimini analiz etmek, bunu yaparken uluslararası ayrışma literatüründeki yöntem odaklı tartışmaların ulusal düzeyde bir yorum ve özetini ortaya koymaktır. Araştırmanın yöntemi beş boyutta ayrışma endeksleri (düzenlilik, maruz kalma, yığılma, kümeleneme, merkezileşme) ve bu endekslerin mahalle bazlı görselleştirmelerinden oluşmaktadır. Araştırmada Türkiye İstatistik Kurumu’nun Adana için mahalle düzeyinde 1990 ve 2000 yılı Genel Nüfus Sayımı yüzde beşlik örneklem verisi ile 2017 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi eğitim grupları verisi kullanılmıştır. Araştırmanın sonunda Adana’nın incelenen her dönemde (1990, 2000, 2017) ve ayrışmanın hemen her boyutuna göre eğitim gruplarınca paylaşılan, ayrışmış bir kent olduğu ancak bu ayrımların son dönemde mekansal olarak keskinleştiği görülmüştür. Ortaya çıkan ayrışma örüntüsüne göre, kentsel hareketi yüksek olanlar yüksek eğitimli gruplar iken, düşük eğitimli gruplar bulundukları alanda derinleşen bir içe kapanma eğilimi göstermektedir.