Affiliation:
1. KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ, MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ
2. KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Bu çalışmada yangın sonrası farklı soğutma modellerinin etkisi incelenmiştir. Isıtılan kayaçlar; (1) doğal çevre koşullarını temsil etmek için oda sıcaklığında, (2) soğuk mevsimleri temsil etmek için sıfırın altında ve (3) yangına müdahale senaryosu göz önüne alınarak suda soğumaya maruz bırakılmıştır. Çalışmada yapı taşı olarak sıklıkla kullanılan 3 farklı karbonat kayaç, traverten, mermer ve kireçtaşı kullanılmıştır. Kayaçların mineralojik bileşimlerini ve ısıtma-soğutma işlemlerinden sonra mineralojik değişimleri belirlemek için ince kesit incelemeleri ve XRD analizleri yapılmış, mikro-kırık gelişimini ortaya çıkarmak amacıyla SEM görüntüleri kullanılmış, fiziksel ve dayanım özelliklerindeki değişimleri belirlemek için jeomekanik deneyler uygulanmıştır. Soğuma sonrasında, yeni mikro-çatlakların oluşumundan ziyade, mevcut mikro-çatlakların büyüdüğünü görülmüştür. Kayaçların dayanım özellikleri, soğuma süreçlerinden fiziksel özelliklere göre daha fazla etkilenmiş ve en düşük dayanım değerleri suda soğuma sonrası gözlenmiştir. Ani soğuma sonrası traverten ve mermerlerin çekme dayanımı %70-80 arasında azalırken, kil içeren kireçtaşlarında bu değer %30'u geçmemiştir. Sonuçlar, mevcut mikro-çatlakların büyümesi nedeniyle ani soğumanın genellikle yavaş soğumaya göre daha fazla termal hasara neden olduğunu, soğumanın kayaçların termal bozunması üzerinde ısıtmadan daha etkili olduğunu ve kil içeriğine bağlı olarak bu etkinin arttığını göstermektedir.
Publisher
Jeoloji Muhendisligi Dergisi
Subject
General Earth and Planetary Sciences,General Environmental Science
Reference48 articles.
1. Abdulagatova, Z.Z., Kallaev, S.N., Omarov, Z.M., Bakmaev, A.G., Grigor’Ev, B.A., Abdulagatov, I.M., (2020). Temperature effect on thermal- diffusivity and heat-capacity and derived values of thermal-conductivity of reservoir rock materials. Geomechanics and Geophysics for Geo-Energy and Geo-Resources, 6, 1-23. https:// doi.org/10.1007/s40948-019-00131-2
2. ASTM, (2008). D2845–08 standard test method for laboratory determination of pulse velocities and ultrasonic elastic constants of rock. West Conshohocken: ASTM International
3. Biró, A., Hlavićka, V., Lublóy, É., (2019). Effect of fire-related temperatures on natural stones. Construction and Building Materials, 212, 92-101. https://doi.org/10.1016/j. conbuildmat.2019.03.333
4. Browning, J., Meredith, P., Gudmundsson, A., (2016). Cooling-dominated cracking in thermally stressed volcanic rocks. Geophysical Research Letters, 43, 8417-8425. https://doi. org/10.1002/2016GL070532
5. Chen, Y., Zhang, C., Zhao, Z., Zhao, X., (2020). Shear behavior of artificial and natural granite fractures after heating and water-cooling treatment. Rock Mechanics and Rock Engineering, 53, 5429-5449. https://doi.org/10.1007/s00603-020-02221-0
Cited by
1 articles.
订阅此论文施引文献
订阅此论文施引文献，注册后可以免费订阅5篇论文的施引文献，订阅后可以查看论文全部施引文献