Apartheid Suçları ve Etnik Ayrımcılık: İsrail Örneği

Abstract

İsrail’in 7 Ekim 2023 tarihinde gerçekleşen Aksa Tufanı Operasyonu’na verdiği karşılık, soykırım suçları kapsamında değerlendirilebilecek uygula-malar ve müsebbibi olduğu katliamlar sonucunda apartheid rejimi kavramı dünya genelinde ciddi bir biçimde tartışılır hale geldi. Bu makalenin amacı uluslararası sözleşmeler ışığında apartheid suçu ve bu suçun temelini oluş-turan ırksal ayrımcılığın kökenlerini İsrail örneği üzerinden incelemektir. Öncelikle sosyal psikoloji alanında yapılan çalışmalar göz önünde bulundu-rulduğunda etnik kimliğe dayalı gruplaşmaların özünde maksimum fayda-dan ziyade diğer grupla maksimum ayrışmanın ön plana çıktığı görülmek-tedir. Elde edilen bulgular İsrail-Filistin meselesi özelinde incelendiğinde İs-rail’in ‘makbul Yahudi’ kimliğini teşvik ettiği ve bu kimliğin dışında kalan tüm etnik gruplara ayrımcılık uyguladığı anlaşılmaktadır. İsrail’de uygula-nan etnik ayrımcılığa sadece Filistinliler değil, Afrika ve Sefarad Yahudileri de muhatap olmuştur. Başta Birleşmiş Milletler olmak üzere uluslararası kurum ve kuruluşların hazırladığı raporlar ve kararlar ışığında Filistin’e uygulanan ayrımcılık incelendiğinde, Filistinlilerin İsrail anayasasına yer-leşmiş sistematik bir ayrımcılığın muhatabı olduğu görülmektedir. Filistinli-ler, İsrail’de yaşayan İsrail vatandaşları, Doğu Kudüs’te yaşayan süresiz oturuma sahip Filistinliler ve işgal altında Batı Şeria ve Gazze’de yaşam mücadelesi veren Filistinliler olarak üç farklı nüfuz bölgesinde çeşitli düzey-lerde apartheid rejimine muhatap olmaktadırlar. Bilhassa Doğu Kudüs, Batı Şeria ve Gazze’de yaşayan Filistinliler uluslararası sözleşmelerde apartheid suçları olarak tanımlanan suçların neredeyse tamamına maruz kalmaktadır-lar. İsrail’in uyguladığı toprak politikası, Yahudiler ve Filistinliler olarak özetlenebilecek iki yapılı hukuk sistemi ve Filistinlileri bölmeye ve sürgün etmeye odaklı çeşitli işgal politikaları apartheid suçlarının ana omurgasını oluşturmaktadır.