Abstract
Anlam ve ses öğelerinden oluşan dizgesel bir örüntüye sahip olan dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan bir işaretler/göstergeler sistemidir. Nesnelerin nasıl ve neye göre adlandırıldığı, onlara neden bu ismin verildiği öteden beri hep sorgulanmıştır.İnsan kendisine doğuştan verilen dil yetisi sayesinde zihninde oluşan kavramları iletebilmek için bu kavramları adlandırmıştır. Geçmiş, bugün ve gelecek arasında köprü görevi üstlenen dil, bizlere sınırsız yeni kavramlar üretme olanağı sunar. Dilin düşünce dünyasında her bir öge öyle gelişigüzel değil belli bir düzen ve mantık dahilinde simgeleştirilir/sembolleştirilir. Bu çalışma, Türkçedeki /o/ sesbiriminin sözcüklerdeki anlamsal değerlerini ve nesne adlarıyla olan ilişkisini incelemektedir. Dilin, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan bir sistem olarak hem ses hem de anlam öğelerinden oluşması ve bu öğelerin birbiriyle ilişkisi, dilin temel yapı taşlarını oluşturur. Seslerin anlam taşıyıcıları olarak dildeki bu rolleri, dilin evrimi ve insan zihnindeki işleyişi, duygu ifadeleri üzerindeki etkileri hakkında önemli ipuçları sunmaktadır. Bu bağlamda, dilin fonetik ve anlamsal özelliklerinin kelimelerin duygusal algısına olan etkisi, dilbilimsel araştırmalar için değerli bir alan oluşturmaktadır. Dildeki anlam taşıyıcılarının yalnızca sözcük düzeyinde değil, aynı zamanda fonetik düzeyde de mevcut olduğu ortaya koyulurken, yani belirli seslerin belirli nitelikleri çağrıştırdığı ve bu nedenle belirli türdeki nesneleri ifade etmek için tercih edildiği düşüncesini ispatlanmaya çalışılmıştır.
Publisher
International Journal of Filologia
Reference43 articles.
1. Abel, G. A. ve Glinert, L. H. (2008). Chemotherapy as language: sound symbolism in cancer medication names. (Dil olarak kemoterapi: kanser ilaç isimlerinde ses sembolizmi.) Social Science & Medicine, 66 (8), 1863-1869. https://doi.org/10.1016 /j.socscimed.2007.12.016
2. Adıyaman, C. (2011). Türkçede ses ve anlam ilişkisi üzerine bir inceleme. III. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (s.17-26) içinde. 16-18 Aralık 2010. Kanyılmaz Matbacılık.
3. Akerson, E. F. (2005). Göstergebilime giriş. Multilungual Yayınları.
4. Akyıldız Ay, D. (2017). Ses sembolizmi ve ses-snlam uyumunun farklı bir sınıflandırma denemesi. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 57 (57), 17-27.
5. Altınörs, S. A. (2008). Locke’un anlam teorisinde kelimelerin müphemliği. Felsefe Günleri: Anlam Bildiri Özetleri Kitapçığı, ODTÜ Felsefe Bölümü 25. Yıl Etkinlikleri (s.8-11) içinde. 17-18-19 Aralık 2008, Ankara.