Erken Yumurtalık Yetersizliğinde Kadın İnfertilitesinin Optimizasyonu

Abstract

Erken yumurtalık yetmezliği, az bilinen etiyolojisi ile neden olduğu yumurtalık hormonlarının azalmasıyla saptanan, kadınlarda birçok sistemi etkileyen patolojilere yol açar. Etiyolojisini belirlemeye yönelik çalışmalarda pek çok hastanın açıklanamayan grupta olduğu görülmektedir. Diğer yandan genetik yatkınlık ve otoimmün nedenli erken yumurtalık yetersizliği (premature ovarian insufficiency, POI) bilinen en sık etiyolojik nedenlerdir. Temelde östrojen eksikliği ile ilgili semptomların önlenmesi amacı ile erken tanı ve tedavi önemlidir. Hormon replasman tedavisinin bir an önce başlanması, kadınlarda menopozal semptomların önlenmesini ve uzun dönemli komplikasyonların azalmasını sağlayacaktır. Bu hastalarda diğer önemli sorun ise over yetmezliği ile ortaya çıkan infertilitedir. Aslında adet düzensizliği ortaya çıkmadan önce azalmaya başlayan fertilite, ilerleyen dönemde folikül sayısının daha hızlı azalması ile ciddi bir infertilite sorunu haline gelmektedir. Burada özellikle risk altındaki hastaların tespiti ile uygun zamanda fertilite koruyucu tedaviler (oosit, embryo veya over dokusunun dondurulması gibi) ve yardımla üreme teknikleri önerilebilir. Bununla birlikte, infertilite yakınması olan POI tanısı alan hastalarda; kök hücre tedavisi, trombositten zengin plazma (platelet-rich plasma, PRP) ve over dokusuna in vitro aktivasyon gibi uygulamalar yeni ve deneysel aşamada olsa da gelecekte umut verici olabilir. Sunulan bu derlemede erken yumurtalık yetmezliğinin güncel patofizyolojisi ve tedavi seçenekleri tartışılmıştır.