CEZAEVİNDE KALAN TUTUKLU VE HÜKÜMLÜLERDE UYKU KALİTESİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, bir ceza infaz kurumunda kalan tutuklu ve hükümlülerin, depresyon ve uyku kalitesi durumları ve uyku kalitesini etkileyen parametrelerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Kesitsel tipte olan bu araştırma, aile hekimliği birimi sorumluluk alanında olan Bergama M Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda Ocak 2022- Mart 2022 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara sosyodemografik özelikleri ile ilgili anket, Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ) uygulanmıştır. Bulgular: Bu çalışmada, 75’i (%21,2) tutuklu, 278’i (%78,8) hükümlü olan toplam 353 erkek katılımcının sonuçları değerlendirilmiştir. Kişilerin yaş ortalaması 38,16 ± 11,36 yıldır. Kişilerin %36,5’i evli ve %9,1’i üniversite mezunudur. Kişilerin %52,4’ü ceza infaz kurumuna girmeden önce alkol kullandığını, %70’i sigara içtiğini, %20,4’ü madde kullandığını belirtmiştir. Katılımcıların %36’sında en az bir kronik hastalık vardır. Kişilerin %22,7’si daha önce psikolojik destek aldığını ifade etmiştir. En sık tutukluluk / hükümlülük nedenleri %24,6 cinayet, %21,5 hırsızlık/gasp ve %17,8 uyuşturucu ticaretidir. Kişilerin BDÖ puan ortalaması 16,03±13,73, toplam PUKİ puan ortalaması 7,44±4,43’dür. Katılımcıların %39,4’ünün depresyon semptomu yaşadığı, %58,1’inin ise uyku kalitesinin kötü olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların tutuklu olması (OR: 2,165 [1,177 - 3,981], p = 0,013), madde kullanım öyküsü olması (OR: 2,155 [1,117 - 4,160], p = 0,022), psikolojik destek alması (OR: 2,710 [1,414 - 5,197], p = 0,003) ve depresyon semptomu varlığının (OR: 3,602 [2,150 - 6,033], p<0,001) diğer değişkenlerden bağımsız olarak uyku kalitesinin kötü olması açısından risk faktörleri olduğu belirlenmiştir Sonuç: Ceza infaz kurumunda kalan her 5 suçludan yaklaşık 2’sinde depresyon semptomu olduğu, yaklaşık 3’ünde ise uyku kalitesinin kötü olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların tutuklu olması, psikolojik destek alması, madde kullanım öyküsü ve depresyonun olması uyku kalitesini olumsuz etkilediği görülmüştür.