Bebeklerde Dijital Teknoloji Kullanımı ve Dijital Ebeveynlik Davranışları Ölçeklerinin Geliştirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, 0-36 aylık bebeklerin dijital teknolojileri kullanımlarını ve anne-babalarının dijital ebeveynlik davranışlarını değerlendirmeye yönelik iki ölçeğin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini kotalı örneklemeyle ulaşılan 0-36 aylık çocuğu olan çalışma grubu I ve II olmak üzere toplam 711 anne-baba oluşturmuştur. Alanyazın tarandıktan sonra Bebeklerde Dijital Teknoloji Kullanımı Ölçeği (BDTKÖ) ve Dijital Ebeveynlik Davranışları Ölçeği (DEDÖ) için ölçek maddeleri oluşturulmuştur. Bu süreçte farklı uzmanlık alanlarından toplam 20 uzmandan görüş alınmıştır. Araştırmanın geçerlik ve güvenirlik çalışmaları iki aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk olarak çalışma grubu I’i oluşturan 352 ebeveyn üzerinden açımlayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubu II’yi oluşturan farklı 359 ebeveyn üzerinden ise doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Sonuçlar Bebeklerde Dijital Teknoloji Kullanımı Ölçeğinin iki boyut ve yedi maddelik, Dijital Ebeveynlik Davranışları Ölçeğinin ise beş boyut ve 25 maddelik geçerli ölçekler olduğunu göstermiştir. Güvenirlik çalışmaları kapsamında Cronbach’s alpha iç tutarlık katsayıları hesaplanmış, madde-toplam korelasyonuna dayalı ve %27 alt-üst gruplara dayalı madde analizleri gerçekleştirilmiştir. BDTKÖ güvenirliği için Cronbach’s alpha değerleri 0,91 ve 0,82 olarak bulunmuştur. DEDÖ ölçek toplam Cronbach’s alpha değeri ise 0,92’dir. Ayrıca ölçek boyutları arası korelasyon analizi yapılmıştır. Son olarak Dijital Ebeveynlik Davranışları Ölçeği toplam puan ve alt boyutlarına göre kesme noktaları belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar her iki ölçeğin de 0-36 aylık çocuğu olan ebeveynlere uygulanabilecek geçerli ve güvenilir ölçme araçları olduğunu göstermektedir.