İki Kere Özel Bireylere Yönelik Farkındalık Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Abstract

Bu çalışmada, öğretmenlerin iki kere özel öğrencilere ilişkin farkındalıklarını değerlendirmede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın verileri sırasıyla 530 öğretmen (320 kadın; 210 erkek) ve 304 öğretmenden (188 kadın; 116 erkek) oluşan iki farklı örneklemden elde edilmiştir. Ölçek maddeleri, alan yazın taraması ve hedef grup ile yapılan görüşmeler sonucunda oluşturulmuştur. Maddelerin nitelik; ölçeğin ise kapsam geçerliği açısından değerlendirilmesi amacıyla uzman görüşlerine başvurulmuştur. Yapı geçerliğini incelemek amacıyla faktör analizi tekniklerinden yararlanılmıştır. Güvenirlik analizleri için Cronbach’nın Alfa ve Mcdonald'ın Omega katsayıları hesaplanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda “empati ve sosyal duyarlılık”, “öz yeterlilik”, “uyum ve esneklik” ve “inanç ve kabullenme” alt boyutlarından oluşan ölçek yapısı ortaya çıkarılmıştır. Ölçek alt boyutları, öz değer açısından 3,521 ile 1,085 aralığında değişmekte olup toplam varyansın %57,048’inin açıklamaktadırlar. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen uyum indekslerine göre, ölçek yapısının hiçbir değişiklik yapılmaksızın güçlü biçimde doğrulandığı (2=189,087; 2/df=2,251; GFI=0,923; CFI=0,900; IFI=0,902; RMSEA=0,064; SRMR=0,0539) belirlenmiştir. Ölçek ve alt boyutlarına ait Cronbach’ın Alfa katsayısı değerlerinin 0,72-0,87 aralığında; McDonald’ın Omega katsayısı değerlerinin ise 0,75-0,87 aralığında olduğu belirlenmiştir. Ölçek geliştirme sürecinin sonucunda, bu araştırma kapsamında geliştirilen ölçeğin öğretmenlerin iki kere özel öğrencilere yönelik farkındalıklarını belirlemek amacıyla kullanılabilecek nitelikli bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir.