Ekosistem Unsurlarının Öğretildiği Etkinliklerin Ortaokul Öğrencilerinin Çevresel Tutumlarına Etkisi: Hazar Gölü Örneği

Abstract

İklim değişiklikleri, ozon tabakasının incelmesi, asit yağmurları gibi çeşitli çevre sorunları doğayı ve dolayısıyla insanlığın geleceğini tehdit eden boyutlara ulaşmıştır. Böylesine olumsuz bir tablonun oluşmasında insan faktörü büyük rol oynamaktadır. Bu nedenle insanlar öncelikle çevre sorunlarının gerçek nedenleri konusunda kendilerini sorgulamalı ve bir an önce etkin çözümler üreterek harekete geçmelidir. Bu sorunların önlenmesinde çevre eğitimi atılması gereken önemli adımlardan biridir. Gerçekleştirilen çalışma ile “Küçük Bilim İnsanları Elazığ Hazar Gölü Ekosistemini Keşfediyor II” isimli proje kapsamında verilen çevre eğitimin, öğrencilerin çevreye yönelik tutumlarına etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, Elazığ il ve ilçelerinde öğrenim gören 30 (14 kız, 16 erkek) ortaokul öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada karma yöntem kullanılmıştır. Çalışmaya ilişkin nicel veriler Çevresel Tutum Ölçeği, nitel veriler ise günlükler ve yarı yapılandırılmış mülakatlar ile toplanmıştır. Çalışma sürecinde elde edilen nicel verilerin analizinde SPSS 23 paket programı, nitel verilerin analizinde ise içerik analizi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda ortaokul öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarında anlamlı bir farklılık olmadığına ancak okul dışı doğa etkinliklerinin öğrencilerin bilgi düzeylerini olumlu yönde geliştirdiğine ve çevre farkındalıklarını artırdığına ulaşılmıştır. Ulaşılan sonuçlardan yola çıkılarak çevre eğitimine yönelik okul dışı doğa eğitimi etkinlikleri coğrafi koşullara göre düzenlenip geliştirilerek ülke çapındaki araştırmacılar, öğretmenler, öğrenciler ve veliler için daha ulaşılabilir ve uygulamaya olanak veren hale getirilebilir.