TÜRKİYE’DE ve SEÇİLMİŞ ÜLKELERDE KADININ İŞGÜCÜ PİYASASINDAKİ YERİ

Abstract

Ekonomik büyüme ve kalkınma açısından kadının işgücü piyasasına katılımı çok önemli bir olgudur. Uluslararası Çalışma Örgütü verilerine göre, 2015 yılında küresel düzeyde erkeklerin işgücüne katılım oranı %72 iken, kadınların işgücüne katılım oranı %46’dır. Dünyada kadınların %50’den fazlası atıl işgücü durumundadır. Küresel işgücünün önemli bir bölümünü oluşturan kadınlar, birçok toplumda var olan cinsiyet eşitsizliği sebebiyle işgücü piyasasının dışında kalmaktadır. İşgücü piyasasına kadınların girişini engelleyen olguların ve seçilmiş ülkelerdeki durumun incelenmesi çalışmamızın hedefidir. Çalışmamızda öncelikle var olan cinsiyet eşitsizliği ve işgücü piyasasına kadının katılımını tarihsel süreci incelenmiştir. Kadının işgücü piyasasına katılım oranını, işgücü piyasasına girişini ve yükselmesini engelleyen olgular da çalışmamızda yer almaktadır. Bu çalışmada Birleşmiş Milletler Kalkınma Programının hazırlamış olduğu Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi baz alınarak cinsiyet eşitsizliğinin olduğu ve cinsiyet eşitsizliğinin olmadığı ülkeler seçilmiştir. Bu ülkeler Norveç, İsveç, Danimarka, Meksika, Türkiye, Yemen, Afganistan ve Mısır olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda Uluslararası Çalışma Örgütü verileri ile anılan ülkelerdeki kadın- erkek istihdamı cinsiyete, sektörlere ve statülere göre incelenmiş, kadın istihdamının durumu analiz edilmiştir. Bu bağlamda gelişmiş ülkelerle, gelişmişlik düzeyi daha düşük ülkelerdeki kadın istihdamı ve Türkiye’deki kadın istihdamı karşılaştırılmıştır. Çalışmamızda ulaştığımız sonuç; gelişmiş ülkelerde kadın ve erkek işgücüne katılım oranının yaklaşık olarak birbirine eşit, gelişmişlik düzeyleri daha düşük olan ülkelerde ise kadınların işgücüne katılım oranının erkek katılım oranından daha düşük olduğu biçimindedir.  Türkiye’de ise, kadının işgücüne katılım oranı 2000 yılında %24,7 iken, bu oran 2017 yılında %27,7’e yükselmiştir. Bu veri bağlamında; Türkiye’de yaklaşık olarak kadınların dörtte birinin işgücü piyasasında istihdam edildiğini ve kadınların %72,3’ünün işgücü piyasasının dışında olduğunu vurgulayabiliriz. Çalışmamızın sonuç ve değerlendirme bölümünde ise, kadının işgücüne katılımını engelleyen olgular vurgulanarak, kadının işgücüne katılımının önemi ve işgücü piyasasında kadın istihdamının artırılması için gerekli önerilere yer verilmiştir.