The Displacement Effects of Social Security Wealth in a Transition Economy: The Case of Poland

Abstract

Teoria ekonomii nie dostarcza jasnych prognoz dotyczących wpływu uprawnień w publicznym systemie emerytalnym na akumulację majątku prywatnego. Zgodnie z podstawową hipotezą cyklu życia uprawnienia emerytalne powinny w pełni wypierać oszczędności prywatne, jednakże w wielu bardziej zaawansowanych modelach teoretycznych przewiduje się jedynie ograniczony zakres substytucji. Badania empiryczne również nie są rozstrzygające. Celem zrealizowanego badania był pomiar zakresu substytucji pomiędzy uprawnieniami emerytalnymi a majątkiem prywatnym w Polsce. Aby zmierzyć zakres wypierania w długim okresie, dokonano pomiaru substytucji pomiędzy uprawnieniami emerytalnymi a majątkiem prywatnym (net wealth). W celu zidentyfikowania efektów krótkookresowych dokonano pomiaru wpływu uprawnień na konsumpcję i stopę oszczędności. Otrzymane wyniki nie potwierdzają występowania efektu wypierania w długim okresie. Wyniki dotyczące konsekwencji krótkookresowych są zróżnicowane, jednakże wskazują co najwyżej na niewielki zakres substytucji. W krajach przechodzących transformację gospodarczą wpływ uprawnień emerytalnych na majątek prywatny może być słabszy niż w gospodarkach rozwiniętych, ponieważ rozkład majątku był kształtowany przez rzadkie, trudne do przewidzenia zdarzenia, takie jak sama transformacja gospodarcza oraz szeroko zakrojona prywatyzacja zasobu mieszkaniowego w tym okresie.