Pozablokowość w polityce bezpieczeństwa Ukrainy – zapomniana koncepcja?

Abstract

W artykule dokonano pogłębionej analizy polityki bezpieczeństwa Ukrainy we wczesnych latach jej niepodległości. Autorka wyjaśnia na czym polega tytułowa idea „pozablokowości” i charakteryzuje szerszy kontekst międzynarodowy ukraińskiej polityki bezpieczeństwa. Badanie to jest prowadzone w oparciu o teorię realizmu neoklasycznego, która zakłada prymat systemu międzynarodowego, a jednocześnie zwraca uwagę na czynniki wewnątrz państwa mające wpływ na jego aktywność zagraniczną, takie jak np. kwestia percepcji środowiska międzynarodowego przez decydentów. Przedmiotem badania są zarówno elementy koncepcji polityki pozablokowości, jak i jej praktyczna realizacja. Ukazana została aktualność badanej problematyki i jej obecność w dyskursie politycznym w związku z obecną wojną na Ukrainie. Przeprowadzone rozważania nad opcją „finlandyzacji” Ukrainy oraz krytyka niepowodzenia Memorandum Budapesztańskiego z 1994 r. wskazują, że założenia polityki bezpieczeństwa Ukrainy z początku lat 90. mają znaczenie obecnie i mogą okazać się przydatne w procesie poszukiwania rozwiązania pokojowego kończącego wojnę Rosji z Ukrainą.